نقش میانجی خودکارآمدی و تاب‌آوری
نقش میانجی خودکارآمدی و تاب‌آوری در رابطه‌ی هوش معنوی و اضطراب امتحان دانش‌آموزان دبیرستانی شهر قم
سابقه و هدف: هوش معنوی در کاهش اضطراب امتحان که موجب کاهش عملکرد تحصیلی می‌شود، مؤثر است.
کشف متغیّرهای واسطه در رابطه‌ی هوش معنوی و اضطراب امتحان، زمینه‌ی تدوین بسته‌های آموزشی مناسب‌تر هوش معنوی را برای کاهش این اضطراب فراهم می‌کند.
هدف این پژوهش، بررسی نقش میانجی خودکارآمدی و تاب‌آوری در رابطه‌ی هوش معنوی و اضطراب امتحان است.
روش کار: این پژوهش توصیفی ازنوع همبستگی است و جامعه‌ی آماری آن را تمامی دانش‌آموزان دبیرستانی شهر قم در سال تحصیلی ۹۵ – ۹۶ تشکیل می‌دهند.
نمونه‌گیری پژوهش به‌روش خوشه‌یی تصادفی انجام شده است.
بدین‌منظور سه مدرسه‌ی دخترانه و سه مدرسه‌ی پسرانه به‌طور تصادفی انتخاب؛ و ۳۸۰ پرسش‌نامه در برخی کلاس‌ها توزیع شد که پس از جمع‌آوری آنها، ۲۶۹ پرسش‌نامه (۱۲۷ پسر و ۱۴۲ دختر) پذیرفتنی بود.
شرکت‌کنندگان پرسش‌نامه‌های اضطراب امتحان ساراسون، هوش معنوی عبدالله‌زاده، خودکارآمدی شرر و همچنین پرسش‌نامه‌ی تاب‌آوری کونور و دیویدسون را تکمیل کردند.
برای تحلیل داده‌ها از روش‌های همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر بر اساس مدل بارون و کنی استفاده شده است.
در این پژوهش همه‌ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه‌براین، نویسندگان مقاله هیچ‌گونه تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.
یافته‌ها: نتایج تحلیل همبستگی پیرسون نشان داده که رابطه‌ی اضطراب امتحان با هوش معنوی (۲۶۷/۰)، خودکارآمدی (۴۷۵/۰-) و تاب‌آوری (۳۳۰/۰-) معنادار (۰۱/۰< P) است. علاوه‌براین، نتایج تحلیل مسیر بر اساس مدل بارون و کنی نشان داده که خودکارآمدی (۱۷/۰) و تاب‌آوری (۰۹/۰) رابطه‌ی اضطراب امتحان و هوش معنوی را به‌طور کامل میانجیگری می‌کند.
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج به‌دست آمده، هوش معنوی از راه خودکارآمدی و تاب‌آوری موجب کاهش اضطراب امتحان می‌شود.
ازاین‌رو، پیشنهاد می‌شود برای کاهش اضطراب امتحان دانش‌آموزان، بسته‌های آموزشی هوش معنوی با تأکید بر افزایش خودکارآمدی و تاب‌آوری آنان تدوین شود.
نقش میانجی خودکارآمدی و تاب‌آوری در رابطه‌ی هوش معنوی و اضطراب امتحان دانش‌آموزان دبیرستانی شهر قم
اضطراب امتحان
اضطراب امتحان یک واکنش طبیعی و شایع در میان دانش‌آموزان و دانشجویان است که می‌تواند تأثیرات منفی بر عملکرد تحصیلی داشته باشد. این نوع اضطراب معمولاً ناشی از ترس از شکست، فشارهای اجتماعی و انتظارات والدین یا معلمان است. علائم آن می‌تواند شامل تپش قلب، تعریق، اختلال در خواب و حتی مشکلات گوارشی باشد.
برای مدیریت اضطراب امتحان، چند راهکار مؤثر وجود دارد:
1.آمادگی مناسب
– برنامه‌ریزی منظم برای مطالعه و مرور مطالب می‌تواند به کاهش اضطراب کمک کند. تقسیم مطالب به بخش‌های کوچک‌تر و تعیین زمان‌های مشخص برای هر بخش می‌تواند مفید باشد.
2.تکنیک‌های تنفس
– تمرین تکنیک‌های تنفس عمیق و آرامش‌بخش قبل از امتحان می‌تواند به کاهش استرس کمک کند.
3. **مثبت‌اندیشی
– تغییر نگرش به امتحان از یک چالش ترسناک به یک فرصت برای نشان دادن توانایی‌ها می‌تواند تأثیر مثبتی بر روحیه فرد بگذارد.
4. پشتیبانی اجتماعی
– صحبت کردن با دوستان، خانواده یا مشاوران درباره احساسات و نگرانی‌ها می‌تواند احساس تنهایی را کاهش دهد و اعتماد به نفس را افزایش دهد.
با استفاده از این راهکارها، افراد می‌توانند اضطراب خود را مدیریت کرده و در امتحانات عملکرد بهتری داشته باشند.