نقش طرحواره های هیجانی در تاب آوری “افراد مبتلا به HIV”

نقش طرحواره های هیجانی در تاب آوری “افراد مبتلا به HIV”

ابتلا به عفونت HIV همه ابعاد زندگی اجتماعی، اقتصادی، بهداشت و سلامت روان فرد را تحت تاثیر قرار می دهد.

افراد واکنش های متفاوتی به این وضعیت نشان می دهند. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه طرحواره های هیجانی با میزان تاب آوری و مقاومت افراد مبتلا به عفونت HIV انجام شد.

مواد و روش ها: شرکت کنندگان پژوهش ۱۳۰ نفر از بیماران مبتلا به عفونت HIV بودند که به مرکز مشاوره بیماری های رفتاری بیمارستان امام خمینی (ره) مراجعه نموده بودند و با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند.

داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه های تاب آوری کانر و دیویدسون، طرحواره هیجانی لیهی و جمعیت شناختی گردآوری و از طریق روش همبستگی و تحلیل رگرسیون گام به گام مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج: نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که چهار طرحواره هیجانی: نشخوار فکری، تاییدطلبی از دیگران، دیدگاه ساده انگارانه و پذیرش هیجانات ۳۸ درصد میزان تاب آوری را (R²=0.38) به شیوه معنادار پیش بینی می کنند (P<0.05).

همچنین بر اساس تحلیل همبستگی بین طرحواره هیجانی مثبت مانند ابراز احساسات، دریافت تایید از دیگران، دیدگاه ساده انگارانه، ارزش های والاتر، توافق و پذیرش احساسات و تاب آوری رابطه مثبت معنادار و بین طرحواره هیجانی منفی مانند نشخوار فکری با تاب آوری رابطه منفی وجود داشت.

نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان داد طرحواره هیجانی نقش مهمی در میزان تاب آوری افراد مبتلا به عفونت HIV دارد.

لذا، طراحی مداخلات روان شناختی در این زمینه توام با شناسایی و تغییر طرحواره های منفی می توانند به بهبود تاب آوری افراد کمک کنند

 

 

نقش طرحواره های هیجانی در تاب آوری افراد مبتلا به HIV

 

 

طرحواره‌های هیجانی (Emotional Schemas) به مجموعه‌ای از اصول سازمان‌یافته و باورهای فردی اطلاق می‌شود که با هیجانات، اهداف، خاطرات و تمایلات رفتاری در ارتباط هستند.

این طرحواره‌ها از تعامل تاریخچه یادگیری اولیه فرد و خلق و خوی ذاتی او شکل می‌گیرند.

زمانی که طرحواره‌های هیجانی فعال می‌شوند، تأثیر قابل توجهی بر نحوه تفسیر و واکنش فرد به وقایع زندگی دارند.

مدل طرحواره‌های هیجانی بر این اصل استوار است که هیجان‌هایی مانند ترس، ناراحتی و اضطراب، تجارب جهانی هستند، اما تفسیرها و راهبردهای مقابله‌ای افراد با این هیجان‌ها می‌تواند متفاوت باشد. این تفاوت‌ها ممکن است به مشکلات روانی منجر شود. بنابراین، درک چگونگی مفهوم‌سازی هیجان‌ها و راهبردهای پاسخ‌دهی به آن‌ها اهمیت زیادی دارد.

طرحواره‌های هیجانی شامل باورها، تفاسیر و ارزیابی‌هایی هستند که فرد در هنگام تجربه یک هیجان به کار می‌گیرد.

این مدل به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه افراد تجربه‌های هیجانی خود را تفسیر کرده و چه انتظاراتی از آن دارند.

همچنین، این مدل به نقش شناخت در پردازش هیجانی تأکید دارد و بیان می‌کند که افراد ممکن است برای کنترل یا ابراز هیجان‌ها، از راهبردهای مختلفی استفاده کنند.

ابعاد طرحواره‌های هیجانی شامل موارد زیر است:

-تأییدطلبی:نیاز به تأیید احساسات از سوی دیگران.
– قابل درک بودن:توانایی درک و تفسیر احساسات.
-احساس گناه:احساس مسئولیت نسبت به هیجان‌های منفی.
-ساده‌اندیشی درباره هیجان‌ها:نداشتن پیچیدگی در فهم احساسات.
– قابل کنترل بودن:احساس کنترل بر روی هیجان‌ها.
– بی‌حسی:عدم توانایی در تجربه احساسات.

این ابعاد می‌توانند تأثیرات عمیقی بر روی سلامت روانی افراد داشته باشند. به عنوان مثال، افرادی که طرحواره‌های ناسازگار دارند، ممکن است در برابر هیجان‌های خاص مقاومت نشان دهند یا از راهبردهای اجتنابی استفاده کنند.

تغییر در طرحواره‌های هیجانی می‌تواند به درمان مشکلات روانی کمک کند. درمانگران با هدف ایجاد طرحواره‌های جدید و وارد کردن تجربیات غیرقابل دسترس به حوزه آگاهی بیمار، تلاش می‌کنند تا فرآیندهای هیجانی را فعال کنند.