مدیر خانه تاب آوری : سازگاری تن دادن به ذلت و تسلیم شدن نیست

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادیو گفت‌وگو؛ برنامه «گفتگوی اجتماعی» با موضوع تاب آوری اجتماعی، شاخصه‌ها و کارکردها با حضور دکتر محمدرضا مقدسی، موسس و مدیر خانه تاب آوری ایران روانه آنتن شد.

مقدسی با بیان این که تاب آوری از تفاوت عملکرد افراد سخن می‌گوید، اظهار کرد: بر اساس تعریف سازمان ملل، تاب آوری توانایی یک فرد، جامعه و خانواده برای حفظ کارکردهای اصلی در هنگام مواجهه با انواع چالش‌ها، تنش‌ها و اختلال است .به معنای دیگر تاب آوری تلاشی برای سازش موفق و برخورداری از قدرت انعطاف است.

وی تاکید کرد: تاب آوری به معنای رویین تن بودن، خوگرفتن با عامل مزاحم و تن دادن به ذلت، خواری و پستی نیست؛ درواقع جوامع و خانواده‌های تاب آور هم آسیب می‌بینند اما آشفتگی آنها در مقایسه با دیگران کمتر است و در نقطه‌ای که عملکرد سیستم قابل دفاع نباشد، ظرفیت تازه‌ای برای تغییر ایجاد می‌شود.

مدیر خانه تاب آوری ایران، مفاهیم سازگاری، جذب (کنار آمدن) و تغییر (ایجاد تحول) را به عنوان سه مفهوم اصلی در تاب آوری برشمرد و بیان کرد: تهدید، شوک و بحران هم در فرآیند تاب آوری مطرح هستند.«شوک» همانگونه که از نامش پیداست در زمان کوتاه، به شدت و خارج از انتظار وارد می‌شود و ظرفیت پیش بینی برای اتفاق وجود ندارد.

مقدسی ادامه داد: در مورد شیوع ویروس کوید ۱۹، تمام سامانه‌های بهداشتی و اقتصادی دنیا شوکه شدند و ضربه آن به قدری سنگین بود که مدتها طول می‌کشد که انسان‌ها آن را جبران کنند و به دوره پیش از کرونا برسند. درواقع در ابتدا با گذشت زمان نشانه‌های سازگاری پدیدار می‌شود و سپس زمینه برای تغییرو تحولات فراهم می‌شود.

وی با اشاره به مفهوم درست «سازگاری» تاکید کرد: گاهی مشکلی برای ما ایجاد می‌شود که به آن تن می‌دهیم و هیچ نشانه‌ای از تامل و خرد ورزی در این کنار آمدن و هیچ تلاشی برای بهبود، تغییر و رسیدن به شرایط بهتر وجود ندارد، این یک تعریف سطحی از سازش است اما سازگاری واقعی یک فرآیند است که نشان از عقلانیت و انعطاف است و تسلیم شدن در آن بی معناست.

این روانشناس، مدیریت را خط تولید تاب آوری دانست و اظهار کرد: سامانه‌های اقتصادی، اجتماعی، بهداشتی، زیست محیطی و آموزشی در هر زمان که بتوانند مدیریت بهتری را اعمال کنند کمتر در معرض صدمه و آسیب قرار می‌گیرند. اگر گزندی به آنها برسد بهتر از دیگران می‌توانند به شرایط عادی و طبیعی باز گردند و چه بسا رشد هم بکنند.

مقدسی خاطر نشان کرد: خانواده‌هایی که تمام مولفه‌های اثر گذار بر سلامت و توسعه را به صورت همسو در نظر می‌گیرند نمره تاب آوری بالاتر و در برابر مشکلات شکنندگی کمتری دارند.