تعیین الگوی تاب‌آوری استان‌های ایران

تابآوری مفهوم جدیدی است که رویکرد اصلی آن طراحی با آسیبپذیری کمتر و انعطافپذیری بیشتر در برابر تنشها و حوادث است؛ بهگونهای که یک استان تابآور، آماده است که در مواقع اضطراری به‌سرعت به شرایط جدید پاسخ داده و با کمترین آسیب به کار خود ادامه دهد.

ازاین‌رو، هدف از انجام این مطالعه سنجش تابآوری استان‌های کشور با استفاده از شاخصهای اقتصادی، اجتماعی، زیرساختی و زیستمحیطی است. برای این منظور 21 شاخص برای 31 استان کشور جمعآوری شد و با ادغام آن‌ها شاخص ترکیبی تابآوری محاسبه شد.

به‌منظور تعیین وزن هر یک از شاخصها از روش سلسله مراتبی فازی استفاده شد.

بر اساس نتایج به دست آمده وزن هر یک از شاخصهای تاب آوری اقتصادی، زیرساختی، اجتماعی و زیستمحیطی به ترتیب برابر با 56/0، 13/0، 24/0 و 07/0 به دست آمد.

همچنین بر اساس نتایج حاصل از شاخص ترکیبی تابآوری، استان‌های تهران (731/0)، خوزستان (498/0)، اصفهان (445/0)، فارس (439/0)، گیلان (420/0) و مازندران (375/0) بیشترین تاب آوری را در بین استان‌های کشور دارند. همچنین استان‌های سیستان و بلوچستان، قم، خراسانشمالی، خراسانجنوبی، هرمزگان، اردبیل و زنجان آسیبپذیرترین استان‌های کشور میباشند.

پیشنهاد ما به شما

پیش نشست هفته تاب آوری ایران

21 اسفند 1403

کتاب های تاب آوری محمدرضا مقدسی

19 اسفند 1403

درنهایت با توجه به شاخصهای سازنده تابآوری، نقاط ضعف هر استان مشخص شد و در این راستا پیشنهاد‌هایی ارائه گردید.

تعیین الگوی تاب‌آوری استان‌های ایران

الگوی تاب‌آوری استان‌های ایران به‌عنوان یک مفهوم کلیدی در مدیریت بحران و توسعه پایدار، به توانایی استان‌ها در مواجهه با تنش‌ها و حوادث طبیعی اشاره دارد. بر اساس نتایج تحقیقات، استان‌های تهران، خوزستان، اصفهان، فارس، گیلان و مازندران به ترتیب با امتیازهای 731/0، 498/0، 445/0، 439/0، 420/0 و 375/0 بیشترین تاب‌آوری را در بین استان‌های کشور دارند.

عوامل مؤثر در تاب‌آوری:

1. زیرساخت‌ها: کیفیت و استحکام زیرساخت‌های فیزیکی و اجتماعی.
2. مدیریت بحران:وجود برنامه‌های مؤثر برای مدیریت بحران و پاسخگویی سریع.
3. آموزش و آگاهی: افزایش آگاهی عمومی و آموزش‌های مرتبط با مدیریت بحران.

این الگو نشان‌دهنده این است که استان‌های با تاب‌آوری بالا، قادر به پاسخگویی سریع و مؤثر به شرایط اضطراری هستند و می‌توانند به‌سرعت به وضعیت عادی بازگردند. در نتیجه، توجه به تقویت تاب‌آوری در برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای می‌تواند نقش بسزایی در کاهش آسیب‌پذیری استان‌ها داشته باشد.