آموزش تاب آوری توانمندی انسان را افزایش می دهد

آموزش تاب آوری میتواند توانمندی انسان را افزایش دهد

شقایق هاشمی شکفته مترجم کتاب هنر برای تاب آوری در یادداشتی برای باشگاه تاب آوری نوشت تاب‌آوری به قابلیت تطابق انسان در مواجهه با بلایا یا فشارهای جانکاه، غلبه یافتن و حتی تقویت شدن با آن تجارب اطلاق می‌شود، اما این خصیصه در کنار توانایی‌های درونی شخص و مهارت‌های اجتماعی او و همچنین در تعامل با محیط تقویت می‌شود، توسعه می‌یابد و به عنوان یک ویژگی مثبت متبلور می‌شود.

روان‌شناسان در مفهوم تاب‌آوری دو وجه را مهم می‌دانند:

اول اینکه فرد یک حادثه یا رویداد آسیب زا و فشار و سختی را تجربه می‌کند و دوم اینکه در برابر این حوادث انعطاف پذیر است و برای بازگشت به عملکرد و کارکردهای معمول خود دست به جبران می‌زند.

افراد تاب آور توانایی ترمیم ضربه های روانی وارد شده به آنها و فائق آمدن بر سختی را دارند به روایت دیگری تاب آوری میتواند در سه حوزه عملکردی موثر واقع شود

۱٫ تاب آوری به عنوان یک ویژگی شخصیتی یا توانایی پیش بینی افراد در مقابل تأثیرات منفی ناملایمات و احتمال خطر فرض می‌شود.
۲٫ یک وضعیت روحی مثبت یا سلامت روانی (مثل درک مثبت، خود پنداری، پیشرفت تحصیلی موفقیت در وظایف و …) یا فقدان بیماری روحی روانی علیرغم وجود یا احتمال خطر تعریف می‌گردد.
۳٫ یک فرایند پویا که بر کنش بین متغیرهای فردی و پیرامونی تأثیر گذاشته و در طول زمان تغییر می‌کند. این تعریف به دلیل چهارچوب فراگیر و تلفیق ویژگی‌های فردی با محیطی ایجاد تاب آوری بیش از تعاریف قبلی مورد توجه است.

مهم‌ترین نتیجه کاربردی برآمده از دل پژوهش‌های تاب آوری، این است که می‌توانیم توانمندی افراد را ارتقاء دهیم به گونه ای که آنها به احساس هویت و کارآمدی، توانایی تصمیم گیری، هدف گذاری و باور به آینده دست یابند و از این راه بتوانند نیازهای اولیه انسانی خود برای مهربانی، رابطه با دیگران، چالش، قدرت و معنا داری را در شرایط طاقت فرسا به عنوان کانون توجه هر گونه مداخلات پیشگیرانه، آموزشی و رشد فردی قرار دهند

بنابراین شاید بهتر باشد که در تبیین تاب آوری به این نکات توجه کنیم:
۱- تاب آوری روندی پویا است.
۲- تاب آوری وابسته به اوضاع است. یعنی یک رفتار سازگارانه در یک موقعیت، ممکن است در موقعیت‌های دیگر ناسازگار باشد.
۳- تاب آوری محصول تعامل ویژگی‌های شخصیتی با عوامل محیطی است.
۴- تاب آوری در شرایط پر مخاطره، دشوار تر می‌شود.
۵- تاب آوری قابل یادگیری است.

کلام پایانی اینکه  تاب‌آوری به قابلیت تطابق انسان در مواجهه با بلایا یا فشارهای جانکاه، غلبه یافتن و حتی تقویت شدن با آن تجارب اطلاق می‌شود، اما این خصیصه در کنار توانایی‌های درونی شخص و مهارت‌های اجتماعی او و همچنین در تعامل با محیط تقویت می‌شود، توسعه می‌یابد و به عنوان یک ویژگی مثبت متبلور می‌شود.

نتیجه اینکه تاب‌آوری در هر سن و در هر سطحی رخ می‌دهد و سازه ای شناختی و قابل آموزش است اگرچه ظرفیت های ارثی و ژنتیکی هم در آن موثر است.

با این حال بخش عمده تاب آوری انسان  از طریق تمرین، آموزش، یادگیری و تجربه حاصل می‌شود.
اکنون چنانچه تصور میکنید تاب‌آوری کمی دارید، می‌توانید آن را تقویت کنید و مهارت‌های خود را برای تاب آور شدن پرورش دهید.

تاب آوری قابل یادگیری است

حال کمی خودتان و اطرافیانتان را ارزیابی کنید و ببینید در مواجهه با مسائل و مشکلات چگونه عمل می‌کنید؟ آیا از نتیجه‌ی عملکردتان احساس رضایت می‌کنید؟
علاوه بر ویژگی‌های فردی و ارثی و هر آن چیزی که ممکن است که ممکن است ریشه ژنتیک داشته باشد این موضوع شایان توجه است که برخی از مؤلفه های تاب آوری متاثر از عوامل محیطی است به برخی از این ویژگی ها میتوان به قرار زیر اشاره کرد :

۱٫وجود شبکه ای از افراد که از یکدیگر حمایت می‌کنند یا شبکه حمایت اجتماعی .
۲.  انتظارات و معیارهای مثبت و بالا اما قابل تحقق  که در تناسب با زمینه های خانوادگی و اجتماعی افراد هم باشد
۳. ایجاد فرصت مشارکت های معنامند در فعالیت‌های اجتماعی توسط والدین برای فرزندان