نقش تاب‌آوری خانواده و ذهن‌آگاهی در آمادگی اعتیاد دانشجویان
نقش تاب‌آوری خانواده و ذهن‌آگاهی در آمادگی اعتیاد دانشجویان عوامل خانوادگی و فردی در آمادگی اعتیاد نقش دارند.
هدف از تحقیق حاضر بررسی نقش تاب آوری خانواده (ارتباط خانوادگی و حل مسئله، بهره مندی از منابع اقتصادی و اجتماعی، حفظ یک چشم انداز مثبت، پیوند خانوادگی، معنویت خانواده، توانایی ایجاد معنا برای سختی) و ذهن آگاهی در آمادگی اعتیاد دانشجویان بود.
روش بررسی: این پژوهش از نوع همبستگی است که تعداد ۳۹۹ نفر از دانشجویان دانشگاه یاسوج در سال تحصیلی ۱۳۹۳ـ ۱۳۹۲ به شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله انتخاب شدند و به مقیاس ایرانی آمادگی اعتیاد، پرسشنامه تاب‌آوری خانواده و فرم کوتاه پرسشنامه ذهن آگاهی فرایبورگ پاسخ دادند.
داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده آزمون‌های ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: بین تاب‌آوری خانواده و ابعاد آن با آمادگی اعتیاد رابطه منفی معنی‌دار وجود داشت(۰۱/۰>p). هم‌چنین بین ذهن آگاهی و آمادگی اعتیاد رابطه منفی معنی‌دار به دست آمد(۰۱/۰>p). نتایج تحلیل رگرسیون هم‌زمان نشان داد که تاب‌آوری خانواده و ذهن آگاهی می‌توانند به طور معنی‌داری ۱۳ درصد از واریانس آمادگی اعتیاد را پیش‌بینی نمایند.
نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق حاضر نشانگر اهمیت تاب‌آوری خانواده و ذهن آگاهی به عنوان متغیرهای خانوادگی و فردی در آمادگی اعتیاد است.
بنابراین آموزش مهارت‌های تاب‌آوری خانواده و ذهن آگاهی میتواند آمادگی اعتیاد در دانشجویان را کاهش دهد.
بنابر همین گزارش از خانه تاب آوری خطر اعتیاد و سوءمصرف مواد مخدر در بین دانش آموزان و دانشجوبان تحت تأثیر عوامل مختلفی است که می توان آنها را به عوامل فردی، خانوادگی، مدرسه و همسالان طبقه بندی کرد.
عوامل فردی عبارتند از استعداد ژنتیکی، مشکلات رفتاری و سلامت روان، پرخاشگری، ادراک کم خطر و اضطراب. به عنوان مثال، برای پسران میتوان به پرخاشگری و برای دختران سطوح بالاتری اضطراب میتواند نشانه هایی هشدار دهنده برای اعتیاد پذیری باشد.
علاوه بر این، سابقه مصرف مواد در سال آخر دبیرستان و البته در تنهایی، میتواند اعتیاد و سومصرف مواد را در اوایل بزرگسالی پیش‌بینی کند.
عوامل خانوادگی عبارتند از: سابقه خانوادگی مصرف مواد مخدر، بدرفتاری در دوران کودکی (شامل سوء استفاده و بی توجهی)، سوء مصرف مواد والدین یا خانوادگی، وضعیت تاهل والدین و سطح نظارت والدین .
به عنوان مثال، کودکانی که سابقه خانوادگی مصرف مواد مخدر یا سوءمصرف مواد توسط والدین دارند، بیشتر در معرض خطر سوء مصرف مواد هستند.
علاوه بر این، رفتار ضداجتماعی اولیه با افزایش خطر مصرف/سوء مصرف مواد مرتبط است و سابقه مصرف مواد در سال آخر دبیرستان مصرف مواد را در اوایل بزرگسالی پیش‌بینی می‌کند.
عوامل مدرسه عبارتند از عملکرد ضعیف مدرسه، روابط منفی با معلمان و ترک تحصیل. دانش آموزان با پیشرفت تحصیلی ضعیف در معرض خطر افزایش مشکلات مصرف مواد هستند و روابط منفی با معلمان با توسعه مصرف مواد مرتبط است.
عوامل مرتبط با همسالان عبارتند از فشار همسالان، وابستگی به همسالانی که مواد مخدر مصرف می کنند و طرد همسالان . طرد زودهنگام همسالان و فشارهای اجتماعی به مصرف مواد، مشکلات مواد مخدر و الکل را در نوجوانی توضیح می‌دهد و افراد وابسته به همسالان که مواد مخدر مصرف می‌کنند، الکل مصرف می‌کنند و دچار مشکل می‌شوند، بیشتر احتمال دارد که مواد مخدر مصرف کنند و در بزرگسالی به مواد مخدر تبدیل شوند.
در نتیجه، خطر اعتیاد و سوءمصرف مواد مخدر در بین دانش‌آموزان تحت تأثیر تأثیر متقابل پیچیده عوامل فردی، خانواده، مدرسه و همسالان قرار دارد. درک این عوامل برای توسعه راهبردهای پیشگیری و مداخله موثر حیاتی است.