مهارت تاب‌آوری و ویژگی‌های آن از دیدگاه امام علی (ع)
مهارت تاب‌آوری و ویژگی‌های آن از دیدگاه امام علی (ع) در نهج‌البلاغه
مقاله “مهارت تاب آوری و ویژگی‌های آن از دیدگاه امام علی (ع) در نهج البلاغه” به قلم مسیب یارمحمدی و همکاران، به بررسی مفهوم تاب آوری و ویژگی‌های آن از منظر آموزه‌های امام علی (ع) می‌پردازد. این مقاله در فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه منتشر شده و هدف آن تحلیل تاب آوری به عنوان یک سازه روانشناختی در مواجهه با چالش‌ها و مشکلات زندگی است.
با توجه به افزایش مشکلات روانی و اجتماعی در عصر حاضر، شناخت تاب آوری و ویژگی‌های آن می‌تواند به افراد کمک کند تا در برابر عوامل استرس‌زا مقاوم‌تر شوند. این مقاله به بررسی ویژگی‌های تاب آوری در نهج البلاغه می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه آموزه‌های امام علی (ع) می‌تواند به طراحی برنامه‌هایی برای مقابله با شرایط استرس‌زا کمک کند.
تاب‌آوری در نهج البلاغه، به عنوان یک مفهوم کلیدی در آموزه‌های امام علی (ع)، شامل ویژگی‌ها و مهارت‌هایی است که به افراد کمک می‌کند تا با چالش‌ها و مشکلات زندگی به طور مؤثر مقابله کنند. پژوهش‌های مختلفی در این زمینه انجام شده است که به بررسی ابعاد مختلف تاب‌آوری از منظر نهج البلاغه پرداخته‌اند.
روش تحقیق به کار رفته در این مقاله توصیفی-تحلیلی است. نویسندگان ویژگی‌های تاب آوری را شامل خودآگاهی، احساس ارزشمندی، ارتباط اجتماعی، آینده‌نگری، خودکنترلی، معنایابی، صبر، بردباری و استقامت معرفی کرده‌اند.
نتایج نشان می‌دهند که تاب آوری به عنوان یک فرآیند فعال تعریف می‌شود که شامل ویژگی‌های شخصیتی، روابط اجتماعی نزدیک و ساختارهای حمایتی است. همچنین، رابطه مثبت دینداری و معنویت با تاب آوری تأکید شده است.
امام علی (ع) در نهج البلاغه به اهمیت صبر و استقامت در مواجهه با مشکلات اشاره کرده و بر این نکته تأکید دارند که سختی‌ها می‌توانند زمینه‌ساز رشد شخصیت شوند. ایشان همچنین ویژگی‌های افراد تاب آور را توصیف کرده‌اند که شامل دینداری، نرم‌خویی، دوراندیشی و توانایی در مدیریت عواطف می‌شود.
این مقاله بر اهمیت استفاده از آموزه‌های دینی برای ارتقای تاب آوری تأکید دارد و پیشنهاد می‌کند که برنامه‌های مبتنی بر نهج البلاغه می‌توانند به افراد کمک کنند تا با چالش‌ها بهتر کنار بیایند.
1. خودآگاهی و احساس ارزشمندی:
امام علی (ع) بر اهمیت خودآگاهی و شناخت ارزش‌های فردی تأکید دارد. این ویژگی به افراد کمک می‌کند تا نقاط قوت و ضعف خود را بشناسند و با اعتماد به نفس بیشتری با چالش‌ها روبرو شوند.
2. ارتباط اجتماعی:
ایجاد و تقویت روابط اجتماعی سالم یکی از ارکان تاب‌آوری است. امام علی (ع) به اهمیت حمایت اجتماعی اشاره کرده و بر لزوم ایجاد شبکه‌های حمایتی تأکید دارد.
3. آینده‌نگری و خودکنترلی:
توانایی برنامه‌ریزی برای آینده و کنترل احساسات از دیگر ویژگی‌های مهم تاب‌آوری است. این مهارت‌ها به افراد کمک می‌کند تا در مواجهه با مشکلات، تصمیمات منطقی‌تری اتخاذ کنند.
4. صبر و بردباری:
صبر یکی از اصول اساسی در آموزه‌های امام علی (ع) است که در مواجهه با ناملایمات زندگی باید مورد توجه قرار گیرد. این ویژگی افراد را قادر می‌سازد تا در شرایط سخت، استقامت نشان دهند.
5. معنایابی:
یافتن معنا در تجربیات دشوار، به افراد کمک می‌کند تا از چالش‌ها درس بگیرند و به رشد شخصیتی دست یابند. امام علی (ع) بر اهمیت معنایابی در زندگی تأکید دارد.
تاب‌آوری به عنوان یک مهارت حیاتی، به افراد امکان می‌دهد تا با چالش‌های زندگی بهتر کنار بیایند و از آسیب‌های روانی جلوگیری کنند. آموزه‌های امام علی (ع) در نهج البلاغه می‌تواند به عنوان مبنایی برای توسعه برنامه‌های آموزشی و مشاوره‌ای در زمینه تاب‌آوری مورد استفاده قرار گیرد، تا افراد را برای مقابله با شرایط استرس‌زا توانمند سازد.
مهارت تاب‌آوری و ویژگی‌های آن از دیدگاه امام علی (ع) در نهج‌البلاغه
در عصر کنونی با توجه به افزایش آسیب‌های روانی و اجتماعی، شناخت تاب‌آوری و ویژگی‌های تاب‌آوری می‌تواند افراد را در برابر عوامل استرس‌زا و اضطراب‌آور مقاوم سازد،
از مردم در برابر عواملی که باعث به وجود آمدن بسیاری از مشکلات روانشناختی می‌شود،
محافظت نماید و همچنین کارکردهای مثبت زندگی آن‌ها را افزایش دهد.
هدف این مقاله بررسی تاب‌آوری و ویژگی‌های تاب‌آوری از منظر امام علی(ع) در نهج‌البلاغه است.
روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است.
در این پژوهش ویژگی‌های تاب‌آوری در نهج‌البلاغه شامل؛ خودآگاهی، احساس ارزشمندی، ارتباط اجتماعی، آینده‌نگری، خودکنترلی، معنایابی، صبر، بردباری، سعه‌صدر، استقامت و پایداری به‌دست آمد.
لذا می‌توان از رهنمودهای نظری مستخرج از نهج‌البلاغه دربارۀ ، برنامه‌هایی مبتنی بر مباحث تاب‌آوری در نهج‌البلاغه برای مقابله با شرایط استرس‌زا طراحی نمود، تا بتوان از مردم در برابر رفتارهای خطرزا محافظت کرد.
تاب‌آوری و ویژگی‌های آن از دیدگاه امام علی (ع) در نهج‌البلاغه