تاب‌آوری، سبک‌های هویتی، معنویت و حمایت اجتماعی
تاب‌آوری، سبک‌های هویتی، معنویت و حمایت اجتماعی ادراک شده در افراد معتاد، غیر معتاد و بهبود یافته
هدف از انجام این پژوهش مقایسه تاب آوری، سبک‌های هویتی، معنویت و حمایت اجتماعی ادراک شده در افراد معتاد، غیرمعتاد و بهبودیافته بود.
روش: در این مطالعه علی مقایسه‌ای، تعداد ۳۰ نفر معتاد، ۳۰ نفر غیر معتاد و ۳۰ نفر معتاد بهبودیافته به روش نمونه گیری در دسترس در سال ۱۳۹۰ که متعلق به جمعیت خیریه تولد دوباره در تهران بودند، انتخاب شدند.
همه شرکت کنندگان پرسش نامه های تاب آوری، سبک‌های هویت برزونسکی، معنویت و حمایت اجتماعی ادراک شده را تکمیل کردند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که در سبک هویتی اطلاعاتی، افراد غیرمعتاد به طور معنی‌داری دارای نمرات بالاتری نسبت به افراد معتاد و افراد بهبود یافته‌اند.
در سبک هویتی هنجاری، گروه غیرمعتاد به طور معناداری دارای سطح بالاتری نسبت به گروه معتاد و گروه بهبود یافته هستند.
در مقایسه سبک هویت سردرگم/اجتنابی، افراد غیرمعتاد به طور معنی داری دارای نمرات پایین‌تری نسبت به معتادان هستند.
نتایج حاصل از مقایسه تاب‌آوری در چهار گروه نشان داد که افراد غیرمعتاد به طور معناداری دارای تاب آوری بالاتر نسبت به گروه‌های معتاد و بهبودیافته هستند.
همچنین افراد بهبود یافته نیز نسبت به معتادین به طور معنی داری دارای تاب‌آوری بالاتری بودند.
در مقایسه مولفه معنویت، افراد غیرمعتاد و افراد بهبودیافته به طور معناداری دارای نمرات بالاتری نسبت به افراد معتادند.
در مقایسه حمایت اجتماعی ادراک شده، افراد غیرمعتاد و بهبودیافته نسبت به افراد معتاد به طور معناداری دارای سطوح بالاتری هستند.
نتیجه گیری: حضور در گروه‌های NA، دریافت حمایت اجتماعی و مشارکت در فرایند ترک مواد باعث افزایش تاب‌آوری در معتادان بهبودیافته شده است.
همچنین هویت یک مولفه فردی نسبتا ثابت است که با مشارکت در فرایند درمان، تغییر چندانی در آن ایجاد نمی شود.
مقایسه تاب‌آوری، سبک‌های هویتی، معنویت و حمایت اجتماعی ادراک شده در افراد معتاد، غیر معتاد و بهبود یافته
سبک‌های هویتی به روش‌های مختلفی اشاره دارند که افراد برای پردازش اطلاعات مربوط به خود و تصمیم‌گیری در مسائل هویتی استفاده می‌کنند. این مفهوم به ویژه در روان‌شناسی رشد اهمیت دارد و بر اساس نظریه میشل برزونسکی، شامل سه سبک اصلی است:سبک اطلاعاتی، سبک هنجاری، و سبک سردرگم یا اجتنابی.
۱. سبک اطلاعاتی
افراد با سبک اطلاعاتیبه طور فعال در فرآیند خودکاوشگری شرکت می‌کنند. آن‌ها به جستجو، پردازش و ارزیابی اطلاعات مربوط به خود پرداخته و تمایل دارند تا با ابهامات و چالش‌ها به شیوه‌ای مثبت برخورد کنند. این افراد معمولاً اعتماد به نفس بالایی دارند و کمتر به تأیید دیگران نیاز دارند.
۲. سبک هنجاری
سبک هنجاری بر اساس تجویزها و انتظارات افراد مهم زندگی فرد شکل می‌گیرد. افرادی که از این سبک استفاده می‌کنند، در مواجهه با مسائل هویتی تمایل دارند تا از ساختارها و محدودیت‌های اجتماعی پیروی کنند. آن‌ها معمولاً تحمل کمتری نسبت به ابهام دارند و بیشتر به دنبال راه‌حل‌های مشخص هستند.
۳. سبک سردرگم یا اجتنابی
افراد با سبک سردرگم یا اجتنابی از رویارویی با مسائل هویتی دوری می‌کنند و معمولاً رفتارشان تحت تأثیر عوامل موقعیتی قرار دارد. این افراد از استراتژی‌های ضعیف برای پردازش اطلاعات استفاده کرده و تمایل دارند از تصمیم‌گیری‌های دشوار اجتناب کنند.
تطابق با وضعیت‌های هویتی مارسیا
نظریه برزونسکی با نظریه وضعیت‌های هویتی مارسیا همخوانی دارد که شامل چهار وضعیت است:
– هویت موفق: مرتبط با سبک اطلاعاتی
– هویت دیررس: مرتبط با سبک اطلاعاتی
– هویت زودرس: مرتبط با سبک هنجاری
– هویت مغشوش: مرتبط با سبک سردرگم.
این مدل‌ها نشان‌دهنده‌ی تفاوت‌های فردی در نحوه‌ی پردازش اطلاعات و مواجهه با چالش‌های هویتی هستند، که بر اساس تجربیات اجتماعی و شناختی هر فرد شکل می‌گیرند.l