رسانه و تاب آوری معلولین
رسانه ها نقش مهمی در شکل دادن به تصاویر و نگرش های جامعه نسبت به معلولیت دارندتحقیقات نشان می دهد که رسانه های جمعی اغلب تصورات قالبی معلولیت را با تصویرسازی شخصیت های معلول تداوم می بخشند برای مثال، زشتی جسمانی و تفاوت های جسمانی اغلب با ترسیم های رسانه ای از خشونت و جرم آمیخته است.
با این حال، شواهدی وجود ندارد که نشان دهد رسانه ها تأثیر عمده ای بر دستکاری نگرش ها و عقاید مخاطبان خود داشته باشند. ممکن است نگرش ها و افکار به آرامی و به عنوان نتیجه آنچه که دیده یا شنیده می شود، تغییر کنندمخاطبان همچنین تمایل دارند با آنچه که اعتقادات جاری شان را تقویت می کند، احساس نزدیکی کنند.
رسانه و تاب آوری معلولین
نقش رسانهها در تابآوری افراد معلول به چندین جنبه کلیدی مرتبط است که میتواند به بهبود وضعیت اجتماعی و روانی این افراد کمک کند.
ایجاد تصویر مثبت
رسانهها میتوانند با ایجاد تصاویری مثبت و واقعی از افراد معلول، به تغییر نگرشهای اجتماعی کمک کنند. تحقیقات نشان میدهند که بسیاری از روایتها درباره معلولیت توسط افرادی بیان میشود که خود معلول نیستند، که این موضوع میتواند به شکلگیری تصورات نادرست و منفی منجر شود. بنابراین، مهم است که افراد معلول خودشان داستانهایشان را روایت کنند تا تجربیات واقعی و چالشهایشان به درستی منعکس شود.
حمایت اجتماعی و ارتباطات
استفاده از رسانههای اجتماعی میتواند به تقویت روابط اجتماعی و حمایتهای عاطفی کمک کند. در شرایط بحران، رسانهها به ویژه میتوانند احساس انسجام اجتماعی و کاهش تنهایی را تقویت کنند. به عنوان مثال، در دوران همهگیری کرونا، رسانههای اجتماعی نقش مهمی در ایجاد حمایت اجتماعی و ارتباطات میان افراد ایفا کردند.
سواد رسانهای
توسعه سواد رسانهای در میان افراد معلول و جامعه به طور کلی میتواند به استفاده بهینه از رسانهها کمک کند. این موضوع به افراد توانایی میدهد تا اطلاعات صحیح را شناسایی کرده و از تأثیرات منفی رسانهها جلوگیری کنند. به همین دلیل، آموزش نحوه استفاده از رسانهها و آگاهی از محتوای آنها به افزایش تابآوری کمک میکند.
مشارکت در سیاستگذاری
مشارکت افراد معلول در فرآیندهای تصمیمگیری و سیاستگذاری نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. رسانهها میتوانند به عنوان پلتفرمهایی برای بیان نظرات و نیازهای این افراد عمل کنند و به ایجاد سیاستهای مؤثر و فراگیر کمک نمایند.
به طور کلی، رسانهها با ایجاد تصاویری مثبت، تقویت حمایت اجتماعی، افزایش سواد رسانهای و مشارکت در سیاستگذاری میتوانند نقش مهمی در افزایش تابآوری افراد معلول ایفا کنند.
رسانه و تاب آوری معلولین وکیفیت زندگی افراد معلول
رسانهها با نحوه بازنمایی افراد دارای معلولیت، تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی آنها دارند:
بازنمایی معلولیت به عنوان یک تنوع
رسانهها میتوانند با نشان دادن معلولیت به عنوان یک تنوع اجتماعی، زمینه پذیرش بیشتر افراد معلول در جامعه را فراهم کنند. استفاده از کارشناسان دارای معلولیت در برنامههای مختلف و تولید محتواهایی که معلولیت را به عنوان یک تنوع به تصویر میکشند، به اصلاح نگاه متفاوت جامعه به افراد معلول کمک میکند.
چالش کردن باورهای رایج درباره توانمندی
رسانهها با روایت داستانهایی که بر تجربیات افراد معلول در مقاومت در برابر سیستمهای ناکارآمد متمرکز شود، میتوانند باورهای رایج درباره ناتوانی آنها را به چالش بکشند. پوشش رویدادهای مرتبط با جامعه معلولان نیز میتواند برای این گروه مفید باشد.
استفاده از زبان مناسب
رسانهها باید در نوشتن درباره معلولیت، از زبان مناسب استفاده کنند. استفاده از زبان اول شخص که توسط بسیاری از افراد معلول و متخصصان حوزه معلولیت آموزش داده شده، یکی از راههای مناسب است. انتخاب زبان باید به خود فرد معلول بستگی داشته باشد و رسانهها باید به آن احترام بگذارند.
پرهیز از ترسیم چهرهای طاقتفرسا از معلولیت
تحقیقات نشان میدهد که زشتی جسمانی و تفاوتهای جسمانی اغلب در رسانهها با ترسیمهایی از خشونت و جرم آمیخته است. این در حالی است که تبلیغات به ندرت افراد معلول را به عنوان مشتری مخاطب قرار میدهند. ترسیم چنین چهرهای از معلولیت، قاعده تلویزیون باقی میماند.
در مجموع، رسانهها با بازنمایی مناسب معلولیت، استفاده از زبان مناسب و پرهیز از ترسیم چهرهای طاقتفرسا از آن، میتوانند در بهبود کیفیت زندگی افراد دارای معلولیت نقش مؤثری ایفا کنند.
نقش رسانه ها در ترویج ورزش معلولان
رسانه های ورزشی نقش مهمی در ترویج ورزش و توسعه تاب آوری جسمانی در جامعه معلولان ایفا می کنند. برای جهت دهی جامعه معلولان به سمت ورزش، رسانه ها باید به مشکلات حرکتی این قشر توجه کنند، مسابقات داخلی و شرکت در تورنمنت های خارجی را پوشش دهند، و از ورزشکاران معلول حمایت کنند.
با این حال، سهم پوشش رسانه ای ورزش معلولان در مقایسه با ورزش افراد غیر معلول بسیار اندک است. رسانه ها باید توجه بیشتری به ورزش معلولان داشته باشند تا انگیزه و حمایت بیشتری برای این قشر فراهم شود.
مطهره پرنیان در خاتمه این مطلب آورده است که رسانه ها می توانند نقش تعیین کننده ای در پذیرش معلولان در جامعه و بهبود کیفیت زندگی آنها داشته باشند. اما متأسفانه در ایران ورود به این عرصه با تأخیر انجام شده است. رسانه ها باید با استفاده از واژگان مناسب، نمایش معلولان در زندگی عادی، و پوشش مسائل مرتبط با معلولیت، به بازنمایی چهره واقعی معلولیت در جامعه کمک کنند.
