رابطه سرمایه روان شناختی با تاب آوری
رابطه سرمایه روان شناختی (امید، خوش بینی، تاب آوری و خودکارآمدی) با هدف های پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانشجویان سال اول
پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه سرمایه روان شناختی (امید، خوش بینی، تاب آوری و خودکارآمدی) با هدف های پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانشجویان سال اول انجام گرفت.
به همین منظور از بین دانشجویان سال اول کارشناسی دو دانشگاه آزاد اسلامی مسجد سلیمان و اهواز ۵۲۰ نفر (۲۶۲ پسر و ۲۵۸ دختر) به شیوه تصادفی طبقه ای انتخاب شدند.
برای گردآوری داده ها از مقیاس امیدواری گرایشی بزرگسالان، آزمون جهت گیری زندگی (فرم تجدید نظر شده)، مقیاس تاب آوری و مقیاس خودکارآمدی تحصیلی که ۴ مولفه سرمایه روان شناختی را اندازه گیری می کنند و جهت اندازه گیری اهداف پیشرفت از خرده مقیاس های هدف های تبحرگرا، عملکرد گرا و عملکرد گریز از مجموعه الگوهای یادگیری سازگار و خرده مقیاس هدف تبحرگریز از مجموعه مقیاس های هدف های پیشرفت اندرو و همکاران استفاده شد.
عملکرد تحصیلی نیز با استفاده از میانگین نمره های پایانی اندازه گیری شد.
برای تحلیل داده ها از تحلیل عامل تاییدی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد.
نتایج پژوهش نشان داد که سرمایه روان شناختی و ۴ مولفه آن با هدف های تبحرگرا، عملکردگرا و عملکرد تحصیلی رابطه مثبت معنادار و با هدف عملکرد گریز رابطه منفی معنادار دارند.
همچنین، اهداف پیشرفت با عملکرد تحصیلی دارای رابطه معنادار هستند. به علاوه، ترکیب چهار متغیر امید، خوش بینی، تاب آوری و خودکارآمدی بهتر می تواند جهت گیری هدف تبحر گرایی و عملکرد تحصیلی دانشجویان را پیش بینی کند
سرمایه روانشناختی
سرمایه روانشناختی به مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و منابع روانی اشاره دارد که به افراد کمک می‌کند تا با چالش‌ها و فشارهای زندگی به‌خوبی کنار بیایند. این مفهوم شامل چهار عنصر اصلی است: خودکارآمدی، امید، خوش‌بینی و تاب‌آوری.
1. خودکارآمدی
این عنصر به باور فرد به توانایی‌های خود برای دستیابی به اهداف و حل مشکلات اشاره دارد. افرادی که خودکارآمدی بالایی دارند، معمولاً در مواجهه با موانع مقاوم‌تر هستند.
خودکارآمدی به معنای اعتقاد به توانایی‌های فرد برای انجام وظایف و دستیابی به اهداف مشخص است. این مفهوم، که توسط روانشناس آلبرت بندورا معرفی شده، تأثیر زیادی بر رفتار و عملکرد افراد دارد. افرادی که احساس خودکارآمدی بالایی دارند، معمولاً در مواجهه با چالش‌ها مقاوم‌تر هستند و به راحتی از موانع عبور می‌کنند. این احساس می‌تواند از طریق تجربه‌های موفق، مشاهده دیگران و تشویق‌های اجتماعی تقویت شود. خودکارآمدی نه تنها بر موفقیت‌های فردی تأثیر می‌گذارد، بلکه بر سلامت روان و کیفیت زندگی نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.
2. امید
امید به معنای داشتن چشم‌انداز مثبت و باور به امکان تحقق اهداف است. افرادی که امیدوارند، معمولاً انگیزه بیشتری برای تلاش و پیشرفت دارند.امید نیرویی است که انسان‌ها را در برابر چالش‌ها و سختی‌ها به پیش می‌برد. این احساس مثبت، به ما انگیزه می‌دهد تا به دنبال اهداف خود برویم و در زمان‌های سخت، تاب‌آوری بیشتری نشان دهیم. امید نه تنها به ما کمک می‌کند تا از موانع عبور کنیم، بلکه باعث می‌شود تا به آینده‌ای روشن‌تر و بهتر فکر کنیم. با پرورش امید در دل و ذهن خود، می‌توانیم زندگی را با شجاعت بیشتری تجربه کنیم و به دیگران نیز الهام ببخشیم. امید، چراغی است که در تاریکی می‌درخشد و راه را روشن می‌کند.
3. خوش‌بینی
خوش‌بینی به توانایی فرد در دیدن جنبه‌های مثبت موقعیت‌ها و انتظار نتایج مطلوب اشاره دارد. این ویژگی می‌تواند به کاهش استرس و افزایش رضایت از زندگی کمک کند.
خوش‌بینی نگرشی مثبت به زندگی و رویدادهاست که به فرد کمک می‌کند تا با چالش‌ها و سختی‌ها بهتر کنار بیاید. این دیدگاه نه تنها به افزایش رضایت و شادی کمک می‌کند، بلکه بر سلامت جسمی و روانی نیز تأثیر مثبت دارد. خوش‌بین‌ها معمولاً به جای تمرکز بر مشکلات، به راه‌حل‌ها و فرصت‌ها توجه می‌کنند. این ویژگی باعث می‌شود تا در مواجهه با ناکامی‌ها، امید و انگیزه خود را حفظ کنند. پرورش خوش‌بینی از طریق تفکر مثبت، مدیتیشن و ارتباطات اجتماعی سالم امکان‌پذیر است و می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی کمک کند.
4. تاب‌آوری
تاب‌آوری به توانایی فرد در بازگشت به حالت طبیعی پس از مواجهه با بحران‌ها و چالش‌ها اشاره دارد. افراد تاب‌آور می‌توانند از تجربیات سخت درس بگیرند و رشد کنند.