رابطه ادراک ازسبک های والدینی با تاب آوری
رابطه ادراک ازسبک های والدینی با تاب آوری: نقش واسطه ای عاملیت انسانی
باهدف شناسایی نقش میانجی عاملیت انسانی بین ادراک نوجوانان از سبکهای والدینی (پدر و مادر) و تاب آوری ، ۵۱۶ دانش آموز (۲۷۳ دختر و ۲۴۳ پسر) سال دوم و سوم دبیرستانهای شهر تهران به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند.
نمونه موردبررسی به پرسشنامه ای متشکل از ارزیابی عاملیت (سه خرده مقیاس «هدفمندی» ، «آینده اندیشی» و «خودکارآمدی») ،
پرسشنامه ادراک از سبکهای والدینی و مقیاس تاب آوری پاسخ دادند.
در این پژوهش از روش مدل یابی معادلات ساختاری برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.
نتایج نشان دادند که عاملیت، میانجی ادراک نوجوانان از سبک های والدینی (پدر و مادر) و تاب آوری است و هر دو مدل (ادراک از سبک والدینی پدر و ادراک از سبک والدینی مادر) ۶۳ درصد واریانس تاب آوری را پیش بینی میکنند.
ادراک از سبک والدینی پدر ۳۷ درصد واریانس عاملیت و ادراک از سبک والدینی مادر ۳۱ درصد از واریانس عاملیت را تبیین میکند.
لذا زمانی که سبکهای والدینی پدر و مادر همسو با یکدیگر، و در راستای ارضاء نیازهای بنیادین روانشناختی (ارتباط، شایستگی و حمایت از خودمختاری) نوجوانان باشد، عاملیت و درنتیجه تاب آوری در آنان افزایش می یابد.
رابطه ادراک ازسبک های والدینی با تاب آوری نقش واسطه ای عاملیت انسانی
ادراک نوجوانان از سبکهای والدینی
ادراک نوجوانان از سبکهای والدینی تأثیر عمیقی بر رشد شخصیت و رفتارهای اجتماعی آنها دارد.
نوجوانان معمولاً والدین خود را در چهار دسته اصلی طبقهبندی میکنند: والدین مستبد، والدین سهلگیر، والدین مقتدر و والدین بیتوجه.
1. والدین مستبد
این والدین قوانین سختگیرانهای دارند و به ندرت به نظرات فرزندان خود توجه میکنند.
نوجوانان معمولاً این سبک را محدودکننده میدانند و ممکن است احساس نارضایتی و سرکشی کنند.
2. والدین سهلگیر
این والدین به فرزندان خود آزادی زیادی میدهند و کمتر قواعدی وضع میکنند.
نوجوانان ممکن است از این سبک لذت ببرند، اما در عین حال ممکن است احساس بیثباتی کنند.
3. والدین مقتدر
این والدین تعادل خوبی بین قواعد و آزادی برقرار میکنند. نوجوانان معمولاً این سبک را مثبت ارزیابی کرده و احساس امنیت و حمایت بیشتری دارند.
4. والدین بیتوجه
این والدین کمترین توجه را به نیازها و خواستههای فرزندان خود دارند. نوجوانان در این شرایط ممکن است احساس تنهایی و عدم حمایت کنند.
ادراک نوجوانان از سبکهای والدینی نه تنها بر روابط خانوادگی بلکه بر سلامت روانی و اجتماعی آنها نیز تأثیرگذار است.