تاب آوری کودکان،راهکارهای توسعه از طریق ادبیات

معرفی کتاب تاب آوری کودکان، راهکارهای توسعه از طریق ادبیات

مولف: ماری همفری

تصویرگران: تائیا مورلی و مگان مونتاگ کش
مترجمان: عفت حیدری، محمدرضا مقدسی، بهناز کازرونی زند

به راستی تاب آوری به چه معناست؟ تاب آوری یک فرایند پویاست که شامل سازگاری مثبت در شرایط ناگوار می باشد. هنگامی که تاب آوری را به عنوان یک پدیده یا فرایند در نظر بگیریم به این معناست که اثرات محافظتی به گونه ای متفاوت (از شرایطی به شرایط دیگر) و به طور موقت (در کل یک موقعیت و در طول عمر فرد) متفاوت خواهد بود.

همچنین فرایند در نظر گرفتن تاب آوری (در مقابل صفت شخصیتی) سبب می شود تا بتوانیم برای ایجاد یا پرورش آن اقداماتی به عمل آوریم. آموزش تاب آوری گامی در جهت جنبش پرورش شخصیت است.

راهکارهای متفاوتی برای برای ارتقاء تاب آوری در کودکان وجود دارد که یکی از آنها را می توان ادبیات کودکان نام برد.

کتاب حاضر نیز مجموعه داستان هایی را به منظور پرورش تاب آوری در کودکان گرد آورده است. دو بخش اول کتاب شامل نمونه داستان ها برای کودکان سنین مختلف و بخش سوم را برنامه ای تحت عنوان المپیک چالش خواندن تشکیل می دهد. این کتاب شامل ۲۰ درس با استفاده از دو کتاب مصور و دو رمان متوسط برای هر یک از پنج مهارت مقابله ای است.
در این کتاب نقاط قوت شخصی (مهارت های مقابله ای) مرتبط با تاب آوری از طریق بسیاری از نمونه شخصیت ها و کارهای آنها در طیف گسترده ای از داستان های کودکان نشان داده شده است. کودکان می توانند با شخصیت هر داستان همانندسازی کنند و او را به عنوان الگوی نقش قرار دهند. نقاط قوت شخصی شامل:
۱) کار کردن بر روی یک استعداد
۲) پیدا کردن یک قهرمان
۳) درون نگری
۴) نجات خود
۵) کمک به دیگران
در هر یک از داستان ها کودکان باید بررسی کنند که شخصیت اصلی داستان از کدام یک از این ویژگی ها استفاده کرده است.

هم چنین، هر داستان شامل “جعبه ابزاری از مهارت های تاب آوری است”. این جعبه شامل سه بخش (او چه می داند، چه دارد و چکاری از دستش بر می آید) می باشد که برای هر کدام از این سه به تفکیک، کودک باید ویژگی ها و واکنش خود را ذکر کند.

این جعبه ابزار به عنوان یک نظم دهنده و سازمان دهنده برای تحلیل نقاط قوت و استراتژی های اصلی شخصیت عمل می کند.

 

بنا بر همین گزارش از خانه تاب آوری خواندن داستان نقش مهمی در ایجاد تاب آوری کودکان دارد.

تحقیقات نشان می دهد که خواندن با صدای بلند می تواند به طور قابل توجهی بر تاب آوری کودکان در مدرسه موثر باشد این موضوع برای کودکان در معرض خطربا تمرکز بر کودکان دبستانی که تجربه سوء استفاده یا بی توجهی داشته اند مورد بررسی و تایید شده است.

خواندن  کتاب داستان اثرات منفی شرایط نامطلوب زندگی را کاهش می دهد و به رشد عاطفی، اجتماعی و فیزیکی آنها قبل از شروع مدرسه کمک می کند.

استفاده از ادبیات کودکان به صورت تعاملی می تواند به بهبودی کودکان، درک تجربیات و بهبود مهارت های مقابله ای پس از حوادث یا بلایا کمک کند.

 داستان ها این قدرت را دارند که درس های مهم زندگی را بیاموزند، همدلی را توسعه دهند و کودکان را برای گذارهای چالش برانگیز آماده کنند و آنها را به ابزاری ارزشمند در پرورش تاب آوری تبدیل کنند.

از طریق داستان‌های استعاره ای، کودکان می‌توانند درس‌های زندگی را به شیوه‌ای مرتبط‌تر از نظر عاطفی بیاموزند و درک و توانایی‌های مقابله‌ای خود را تقویت کنند.

داستان‌ و بطور کلی ادبیات درس‌های ملایم اما قدرتمندی ارائه می‌دهند که به کودکان کمک می‌کند تا استراتژی‌های تاب‌آوری را توسعه دهند، چالش‌ها را هدایت کنند و مهارت‌های مهم زندگی را بسازند.