باشگاه تاب آوری/ تاب آوری کودکان / نسرین جلیلی
باشگاه تاب آوری/ تاب آوری کودکان / نسرین جلیلی
تاب آوری کودکان بر ستونهای سه گانه تکیه میزند
۱-کارهایی که والدین ومراقبان می توانند انجام دهند(در کودکان ۳ساله)
۲-کارهایی که والدین و کودکان می توانند انجام دهند (در کودکان۴تا۷ساله)
۱-کارهایی که والدین و کودکان می توانند انجام دهند (در کودکان ۱۱ساله
نسرین جلیلی روانشناس در یادداشتی اختصاصی برای میگنا نوشت گزارشات زیادی وجود دارند که بسیاری از کودکان و بزرگسالان در زندگیشان با سختی روبه رو هستنددر این بین کسانی هم هستند که با وجود سختی ها برمشکلات غلبه می کنند و موفق می شوند
این افراد با استفاده از ۳ عنصرتجربیات خود را به اشتراک گزاشتند(من دارم،من هستم و من می توانم)
والدین و مراقبان می توانند از طریق کلام،فعالیتها و محیطی که فراهم می کنند،تاب آوری را در کودکان تقویت کنند.کودکان به توانایی ها و منابعی برای مواجهه با بسیاری از مسایل و بحران ها نیازمندند در پروژه ی جهانی تاب آوری،زمانی که از کودکان و والدین آنها پرسیده شد که آنها با چه سختی ها و مشکلاتی مواجه هستندپاسخ های متنوعی دادند. متداول ترین ها:
مرگ والدین،نقل مکان خانواده و دوستان،رهایی،ازدواج مجدد،خودکشی،بی خانمانی و …مفهوم تاب آوری به طور خلاصه در کتاب تاب آوری کودکان ( مقدسی و سرلک ، انتشارات ورجاوند ) اینگونه آمده است : شبیه یک توپ تندرستی ( ژیمبال) است توپ را که به زمین می زنیم انتظار داریم برگردد.تاب آوری یعنی شما توانایی بازگشت یا مقابله با دشواری ها،شرایط جدید،…که باعث تنش می شوند را دارید.
و به این معنا نیست که شما هر درد و سختی را حس نکنید در واقع شما توانایی تاب آوری و گذر از وضعیت تنش زا و مقابله با چالش ها و شکست ها را دارید.اگرشما راه هایی برای روبه رو شدن با دشواریها بیابید اعتماد بنفس و توانایی کنار آمدن با سختی ها را می یابید.
۱-والدین و مراقبان می توانند با انجام فعالیت هایی تاب آوری را درطی ۳سال اول زندگی در کودکان تقویت کنند.
-عشق بدون قید وشرط خود را با بیان و با بغل کردن و نوازش با استفاده از کلمات آرام بخش به کودک دلداری داده و او را آرام کنند.
-قوانینی برای کودکان ۲و۳ساله تعیین و از تحقیر،آزار و طرد کودک خودداری کنند.
الگوی رفتاری مناسبی برای کودکان ۲تا۳ساله باشندکه نشان دهنده ی اعتماد بنفس،مثبت اندیشی و نتایج خوب است.
-به کودک ۲یا ۳ساله برای رفتن به توالت،آرام بودن،حرف زدن و خلق یک چیز جدیدجایزه بدهند.
وقتی زبان بچه بهتر شد،برای احساسات او نامگذاری کرده و کودک را تشویق کنندتا احساسات خود و دیگران را بیان کند.
-از زبان برای تقویت تاب آوری در کودک استفاده کنند.
-در حدود ۳سالگی،کودک را برای موقعیت های سخت آماده کنندبا او حرف بزنند،برایش کتاب بخوانند و با او در این خصوص بازی کنند.
-افراد بزرگسال از خلقیات خود و کودکشان باخبرند و بنابراین می دانند که چه موقع باید کودکان را تشویق یا تنبیه کنند.
آنها همچنین باید آزادی را با احساس امنیت متعادل کنند.
در مورد قوانین و نظم به او توضیح دهند
در موقعیت های سخت و استرس آوربه کودک دلدلری داده و او را تشویق کنند.
محیط ثابت و یکنواختی برای کودکفراهم آورند اما درکنار آن برای کودک ۲یا ۳ساله تجربیات تازه و افرادو مکان های جدید را نیز فراهم آورند.
آزادی و امنیترا با هم بیامیزند و براساس وضعیت و واکنش های کودک،به او توضیح داده ونظم وقوانین را تعیین کنند.
۲-عشق بدون قید وشرطشان را به او تقدیم کنند.
-به صورت کلامی عشق خود را بیان دارند.
-برای آرام کردن کودک از آغوش کشیدن و صدای آرام استفاده کنند.
-در مواجهه کودک با چالش هایی مانند مشکلات بین فردی یا کشمکش وسختی ها به عنوان یک الگوی تاب آوری برای او عمل کنند و در موقعیت های مختلف،رفتار درست را به کودک توضیح داده و الگوی جرات،شجاعت ،اعتماد بنفس و…او باشند.
-قوانینی را وضع و از روش های دادن امتیازات و شکل های دیگر نظم دهی که محدودیت هایی برای رفتار کودک ایجاد می کنند البته بدون تخریب روحیه ی او استفاده کنند.
-کودک برای برای موقعیت هایی مانندتمام کردن پازل یا خواندن کتاب و انجام رفتارهای مطلوبی مانندمرتب کردن اسباب بازی ها یا بیان خشمش بدون جارو جنجال تحسین کنند.
-زمانی که کودک کارهایش را بدون کوچک ترین کمکی انجام می دهد،او را تشویق کنند.
-به کودک کمک کنند تا احساساتش را طبقه بندی کند.
-به کودک کمک کنند که از خلق وخوی خودآگاه شود
-به تدریج کودک را به سختی ها عادت دهند یا با حرف زدن،خواندن کتاب و شناساییعوامل تاب آوری اورا آماده کنند.
-کودک را تشویق کنند تا با دیگران همدردی کند و او را به انجام دادن کارهای خوب برای دیگران ترغیب کنند.
-کودک را به توسعه ی ارتباطات و حل مسله تشویق کنند.
-با کودک ارتباط صمیمی و نزدیک برقرار کرده و او را ترغیب کنند که درمورد وقایع روز ایده ها و احساساتش صحبت کنند.
-به کودک کمک کنند که مسیولیت پذیر باشد و یادبگیرد که عواقب و پیامد کارهایش را درک کرده و بپذیرد.
آنها همچنین باید:
-به کودک در حفظ استقلال و تعادل کمک کنند.
-در کنار وضع قوانین و برقراری نظم به او توضیح دهند.
-در حالی که او را راهنمایی می کنند،اشتباهاتش را بپذیرند.
-در موقعیت های دشوار واسترس آور به کودک دلداری بدهند.
-در انتخاب عوامل مختلف تاب آوری هنگام واکنش به یک موقعیت سخت،انعطاف پذیری را در کودک تقویت کنند.
۳-والدین و مراقبان برای بهبود تاب آوری در کودکان ۸تا۱۱سال می توانند:
-عشق بدون قید وشرط را به آنها تقدیم کنند.
-عشق خود را به صورت کلامی و فیزیکی به شیوه های مناسب سن آنها بیان کنند.
-از ایجاد محدودیت های مناسب و رفتارهای آرام بخش و نیز یادآوری های کلامی برای کمک به کودک در مدیریت احساساتش به ویژه احساسات منفی و واکنش های ناراحت کننده استفاده کنند.
-الگوهای رفتاری ثابت که ارزش ها و قوانین اجتماعی را به هم مربوط می کنند مانند عوامل تاب آوری مفید هستند.
-اساس قوانین و انتظارات خود را به صراحت برای آنها روشن سازند.
-موفقیت ها ورفتارهای مطلوب آنها را تحسین کرده و بر روی انجام تکالیف خانه تاکید کنند.
فرصت هایی به کودک بدهند تا با مشکلات،کرفتاری ها وسختی ها از طریق مواجه شدن با دشواری ها روبه رو شوند.
سپس در این شرایط کودک را راهنمایی کرده و بر روی رفتارهای صحیح و تاب آورانه ی او تاکید کنند.
-درمورد موضوعات،توقعات احساسات و مسایل مختلف با او صحبت کنند.
آنها همچنین:
-استقلال را با کمک به فرزند در او متعادل می سازند.
-عواقب و پیامدهای اشتباهات را با عشق و همدردی به او گوشزد می کنند،به نحوی که کودک خیلی احساس فشار نکرده و یا از عدم تایید و مورد عشق قرار نگرفتن،نترسد.
-درباره استقلال،توقعات و چالش های تازه با او صحبت کنند.
-کودک را تشویق کنند که مسیولیت و پیامد های رفتارش را بپذیرد،درحالی که در مورد پیامدهای مطلوب با او صحبت می کنند.
-برای او عامل تشویق و الگوی انعطاف پذیری در انتخاب عوامل مختلف تاب آوری به عنوان یک واکنش در برابر موقعیت های سخت باشند،برای نمونه کمک گرفتن در سختی ها به جای آنکه به تنهایی موقعیت های سخت را به گردن او بیاندازند.نشان دادن احساس همدردی به جای ادامه دادن همراه با ترس و خشم.سهیم شدن احساسات با یک دوست به جای رنج بردن در تنهایی.