باشگاه تاب آوری / ویژگی یا فرآیند

عفت حیدری مترجم کتاب تاب آوری جوانان و فرهنگ در باشگاه تاب آوری نوشت :یک حوزه از گفت­‌‌وگو در تئوری تاب­‌‌آوری این است که آیا تاب­‌‌آوری یک شیوه است یا یک فرآیند پویابخشی از این گفت­‌‌وگو در این چالش ریشه داشت که وضعیت یک سیستم پویای درحال رشد، به­‌‌شیوه­‌‌ای معنادار باتوجه به مرحله­‌‌ی خاصی در زمان مورد قضاوت قرار می­‌‌گیرد.

کورتیس و سیچیتی به­‌‌شکل متقاعد‌­کننده­‌‌ای استدلال کردند که یک سیستم زنده، در ذات خود، فراآیندی پویابوده که تحت­‌‌تأثیر خودگردانی عصبی و روان‌­شناسی و تعامل بین محیط اکولوژیک و ارگانیسم، رو به­‌‌رشد است. (تمرکز روی تاب­‌‌آوری به­‌‌عنوان یک شیوه، بیش­‌‌تر در میان بزرگ­‌‌سالان معمول است تا پیشینه­‌‌ی کودک،؛ که در آن، اغلب تاب­‌‌آوری به­‌‌عنوان یک ویژگی شخصیتی شناخته می­‌‌شود که علیه استرس و دشواری­‌‌های زندگی، حمایت­‌‌کننده است.
به‌­هرحال، شواهد کمی وجود دارد که از تاب­‌‌آوری به­‌‌عنوان یک شیوه حمایت کند و معمولاً عکس این هنجاردیده می­‌‌شود

بسیاری از عوامل فردی و متنی به تاب­‌‌آوری ربط داده می­‌‌شوند و همان­‌‌طورکه نشان داده شد، همین ویژگی می­‌‌تواند در یک محیط، آسیب­‌‌پذیری و در محیط دیگر، حمایت تلقی شود. علاوه‌ بر‌ این، بسیاری از فراآیندهای مرتبط به تاب­‌‌آوری (مثل رابطه­‌‌ی نزدیک یا حمایت اجتماعی) در وجود فرد قرار ندارند.

مفهوم و هنجار تاب­‌‌آوری به­‌‌عنوان یک شیوه، به­ احتمال قوی خطر آن را درپی دارد که فرد در یک موقعیت دشوار، تاب­‌‌آوری نشان نمی دهد. همان­‌‌گونه که گابریانو به­‌‌دنبال دهه­‌‌ها پژوهش درمیان جوانانی که در معرض خطرهای بالا هستند باظهار کرد که ناتوانی فرد برای حفاظت از خود دربرابر انباشت عوامل خطر،باعث فساد اخلاقی فرد نمی­‌‌شود. تحمل برخی از محیط­‌‌ها برای بعضی از افراد بسیار سخت است ، لازم است ما بتوانیم دربرابر چنین قضاوت­‌‌هایی قوی باشیم. حتی ویژگی­‌‌هایی که به تاب­‌‌آوری مرتبط می­‌‌شوند (مثل مهارت­‌‌های خوب در حل نمی­‌‌تواند به­‌‌طور قطع دربرابر وقایع استرس­‌‌آمیز زندگی حمایت­‌‌کننده باشد.موقعیت­‌‌هایی وجود دارند که آن­‌‌قدر خشن و تهدیدآمیز هستند، که هیچ کودکی نمی­‌‌تواند در آن موقعیت­‌‌ها و محیط­‌‌ها خوب رشد کند؛ مثل محرومیت‌‌های طولانی‌‌مدت و بد‌‌رفتاری .
پژوهش­گران رشد تاب­‌‌آوری را به­‌‌شکل فرایند رشد سازگاری توصیف می­‌‌کنند که انطباق مثبت را تقویت می­‌‌کند، در یک الگوی سیستماتیک و پویای رشد، رفتارهای سازگارانه و رشد ناشی از تعاملات مستمر سیستم­‌‌ها با فرد و تعامل فرد با محیط،ازجمله تعامل با افراد و سیستم­‌‌های دیگراست(برای مثال، اکولوژی فیزیکی، سیستم­‌‌های آموزشی و منابع شغلی). باتوجه به تعامل بیان بسیاری از سیستم­‌‌های تعاملی در مشارکت با سازگاری افراد، صحیح‌­تر آن است که بگوییم تاب­‌‌آوری شامل بسیاری از فرایندها بوده و ظرفیت تاب­‌‌آوری در میان سیستم­‌‌های تعاملی، توزیع و تقسیم می­‌‌شود

بسیاری از سیستم­‌‌های بیوسایکوسوشیال و فرهنگی و فرایندهایی را که به­‌‌صورت بالقوه از تاب­‌‌آوری حمایت می­‌‌کنند، بررسی می­‌‌کند.برای مثال، ظرفیت یک کودک برای مقابله با دشواری، احتمالابه قابلیت­‌‌های خود کودک برای مدیریت استرس و احساسات و توانایی­‌‌های شناختی کودک و توانایی­‌‌ها وقابلیت­‌‌های یک مراقب دلسوز در مراقبت از کودک و منابعی که کودک به­‌‌طور مستقیم و غیرمستقیم در خانواده یا جامعه و فرهنگ از آن­‌‌ها برخورداراست، ازجمله آداب و مراسم روزانه و خدمات فوری و اورژانسی در جامعه و عقاید و فعالیت­‌‌های فرهنگی،بستگی دارد.

خانواده­‌‌ها و جوامع،فرایندهای فرهنگی­‌‌ای را منتقل می­‌‌کنند که ممکن است در کودکان تاب­‌‌آوری را تقویت کرده و بتواند به­‌‌هنگام نیاز، حمایت کافی را برایش فراهم کند. اکولوژی‌­‌‌های اجتماعی و فیزیکی رشد کودک به تاب­‌‌آوری می­‌‌انجامد .
انطباق فردی، پویاست و می­‌‌تواند به­‌‌مرور زمان عوض شود. متعاقب آن، همان فرد می­‌‌تواند عملکرد ناسازگار را در یک مقطع زمانی و یا بعدها تاب­‌‌آوری را در دوره­‌‌ی رشد و یا عکس آن، بسته به آن­که بعدها چه­قدر در زندگی خود به منابع بیش­‌‌تری دسترسی دارد، نشان بدهد.
یک فرد ممکن است باتوجه به برخی عوامل فشار، تاب­‌‌آوری نشان دهد؛ ولی درمقابلِ برخی از عوامل دیگر، این­‌‌طور نباشدو یا برخی از پیامدهای سازگاری، تاب­‌‌آور بوده،ولی در موارد دیگر، تاب­‌‌آوری نشان ندهد؛(برای مثال، توانمندی کاری داشته باشد،؛ اما از توانمندی ارتباطی برخوردار نباشد.
چنین پیچیدگی­‌‌هایی اهمیت پذیرش و انتخاب فرایند اکولوژیکو فرایند تبادلی برای درک تاب­‌‌آوری را مورد تأکید قرار می­‌‌دهد.
پژوهش­‌‌هایی که دیدگاهی تبادلی دارند، اهمیت بررسی فرایندها را ازطریق حوزه­‌‌های چندگانه و به­‌‌هم­‌‌مرتبط بیوسایکوسوشیال و فرهنگی نشان می­‌‌دهند که به­‌‌مرور زمان عوض شده و تغییرات یک حوزه از عملکرد، به­‌‌طور بالقوه روی حوزه‌­‌‌های دیگر اثر می­‌‌گذارد.

ازآن­‌‌جایی که دشواری­‌‌ها و چالش­‌‌ها و فرصت­‌‌ها می­‌‌توانند در هر نقطه از رشد رخ بدهند و پیامدهایی دارند که می­‌‌توانند رشد را در کوتاه­‌‌مدت یا بلندمدت تغییر داده و تحت­‌‌تأثیر قرار بدهند، داشتن دیدگاهی بلندمدت برای تمام عمربه­‌‌منظور درک کامل تاب‌­‌‌آوری ضروری است.

 

منبع باشگاه تاب آوری میگنا

برگرفته از کتاب تاب آوری جوانان و فرهنگ .
نوشته لیندا سی.ترون
برگردان محمدرضا مقدسی.عفت حیدری.نشر شبگیر. ۱۴۰۱