اثر طرح‌واره‌درمانی بر تاب‌آوری فرزندان شبه خانواده
اثر طرح‌واره‌درمانی بر تاب‌آوری، احساس تنهایی و استقلال عاطفی فرزندان شبه خانواده موضوع اصلی این تحقیق در زمینه تاب آوری بوده است فقدان پدر و مادر به هر علتی که باشد بر نحوه رشد کودک تاثیر می‌گذارد.
کودک بی‌سرپرست از رابطه عاطفی طبیعی محروم است و الگوهای معمول برای روابط متقابل با دیگران را دریافت نمی‌کند.
آمار رو به رشد این افراد و آسیب‌های روانشناختی وارد بر آن‌ها قابل چشم‌پوشی نیست،
بنابراین هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی طرح‌واره‌درمانی برتاب‌آوری، احساس تنهایی و استقلال عاطفی فرزندان شبه خانواده است.
روش: طی یک پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل ۲۱ نفر از بین فرزندان شبه خانواده کلینیک مددکاری اجتماعی اندیشه نیک، با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند (۱۱ نفر گروه آزمایش و ۱۰ نفر در گروه کنترل). گروه‌ها در ابتدا و انتهای پژوهش از نظر تاب‌آوری، احساس تنهایی و استقلال عاطفی مورد آزمون قرار گرفتند سپس گروه آزمایش به مدت دو ماه (۱۰ جلسه ۶۰ دقیقه ای) تحت طرح‌واره‌درمانی قرار گرفتند.
نتایج: تحلیل مانکوا نشان داد طرح‌واره‌درمانی بر افزایش تاب‌آوری، احساس تنهایی و استقلال عاطفی اثربخش بوده است (p<0.05).
بحث و نتیجه‌گیری: می‌توان از طرح‌واره‌درمانی به عنوان مداخله‌ای مفید که بر تاب‌آوری، احساس تنهایی و استقلال عاطفی فرزندان شبه خانواده اثر دارد سود جست.
اثر طرح‌واره‌درمانی بر تاب‌آوری، احساس تنهایی و استقلال عاطفی فرزندان شبه خانواده
طرحواره درمانی (Schema Therapy) یک رویکرد جامع و عمیق در روانشناسی است که توسط جفری یانگ توسعه یافته و به منظور درمان اختلالات شخصیت و مشکلات مزمن روانی طراحی شده است. این روش بر شناسایی و تغییر الگوهای تفکر ناسازگار که معمولاً ریشه در تجربیات دوران کودکی دارند، متمرکز است. طرحواره‌ها به عنوان ساختارهای شناختی عمل می‌کنند که می‌توانند رفتار و احساسات فرد را تحت تأثیر قرار دهند و در صورت ناسازگاری، منجر به مشکلات روانی می‌شوند.
مفاهیم کلیدی در طرحواره درمانی
طرحواره درمانی از ترکیب چندین نظریه و تکنیک روانشناسی مانند درمان شناختی رفتاری (CBT)، روانکاوی، و نظریه دلبستگی استفاده می‌کند. هدف اصلی این رویکرد کمک به افراد برای شناسایی و تغییر طرحواره‌های ناسازگار اولیه است که ممکن است باعث ایجاد رفتارهای غیرسازگارانه یا احساسات منفی شوند.
طرحواره درمانی معمولاً شامل مراحل زیر است:
– برقراری ارتباط درمانی:ایجاد رابطه‌ای امن و حمایتی بین درمانگر و مراجع.
– تشخیص طرحواره‌ها:شناسایی طرحواره‌های غالب از طریق مصاحبه و ابزارهای سنجش.
– آموزش روانشناختی:آموزش مراجع درباره تأثیر طرحواره‌ها بر افکار و رفتار.
– تکنیک‌های تغییر طرحواره:استفاده از تکنیک‌های مختلف برای تغییر الگوهای ناسازگار.
– پیشگیری از عود: آموزش مهارت‌هایی برای جلوگیری از بازگشت طرحواره‌های ناسازگار.
طرحواره درمانی به طور خاص بر روی احساسات، دیدگاه بلندمدت، و رابطه درمانی تأکید دارد. این رویکرد به مراجعین کمک می‌کند تا با شناسایی نیازهای عاطفی خود، شیوه‌های سالم‌تری برای ارضای آن‌ها پیدا کنند.
تمرکز بر روی مشکلات حال حاضر و تلاش برای حل آن‌ها از دیگر ویژگی‌های این رویکرد است.
طرحواره درمانی به ویژه برای افرادی که با اختلالات شخصیت، افسردگی، اضطراب، و مشکلات روابطی مواجه هستند، مؤثر است.
این روش می‌تواند به افراد کمک کند تا با چالش‌ها و احساسات خود به شیوه‌ای سالم‌تر کنار بیایند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.