آموزش تاب آوری به کودکان طیف اوتیسم
آموزش تاب آوری به کودکان طیف اوتیسم
یکی از ویژگیهای شاخص و عمدهی اوتیسم علاقه به انجام رفتارهای تکراری قابل پیشبینی است. اکثر افرادی که در طیف اوتیسم قرار میگیرند بهطور غیرمعمول زندگیهای تکراری دارند. آنها هر روز یک نوع غذا را در یک زمان میخورند. هر شب در یک زمان مشخص به تخت خواب میروند. در تابستان و زمستان لباسهای یکسانی را میپوشند. بارها و بارها به یک روش در فعالیتهای مشابه شرکت میکنند. کارهای تکراری اضطراب را که میتواند یک مشکل جدی برای افراد در این طیف باشد کاهش دهد.
در حالی که هیچ مشکلی در سبک زندگی قابل پیشبینی و منظم وجود ندارد هنگامی که حتی کوچکترین چیزی تغییر کند حفظ کردن و ادامه دادن این حالت میتواند مشکل شود. اگر یخچال خراب شود چه اتفاقی میافتد؟ اتوبوس دیر کند؟ بند کفشات باز شود؟ در حالی که این وقایع {فجایع} نسبتاً کوچک ممکن است برای افراد عادی که دارای نورونهای عصبی عادی هستند فقط یک دردسر جزئی باشند به افراد مبتلا به اوتیسم احساس سردرگمی میدهند.
همچنین زندگی کردن با کودک یا حتی بزرگسالی که در مورد ترجیحات و کارهای روزمرهاش انعطافناپذیر است، میتواند بسیار دشوار شود. اغلب کلاسها و برنامهها برای کودکان و بزرگسالان مبتلا به اتیسم به گونهای طراحی میشوند که زندگی را تا جای ممکن قابل پیشبینی و تکراری کند.
برنامههای تصویری هر دقیقه ارائه و تکرار میشوند. انتطارات برطرف میشوند و تجربههای جدید در حداقل نگه داشته میشوند (به حداقل میرسند). مشابه اینها در خانههایی که سازماندهی میشوند تا یکنواختی و ثبات را تضمین کنند، نیز صحیح میباشد. این یک روش عالی برای تثبیت هیجانها برای جلوگیری از دلسرد شدن است.
آموزش تاب آوری به کودکان طیف اوتیسم
اما در واقع هنگامی که یک فاجعه اتفاق میافتد افراد مبتلا به اتیسم منابع (شناختی) محدودی برای مدیریت هیجانهای خود یا مقتضیات شرایط جدید دارند. در نتیجه معلمان و والدین اغلب متعجب میشوند از اینکه میبینند کودکانی که معمولاً آرام و نسبت به محیط بیتوجه هستند حتی با یک تغییر جزئی از حالت آرامش به انفجار تبدیل میشوند.
به دلیل اینکه انعطافپذیری و تاب آوری مهارتهای بسیار مهم برای زندگی مستقل (کامل) – یا حتی یک زندگی خارج از مؤسسههای نگهداری ـ هستند، خیلی مهم است که این مهارتها آموزش داده و تمرین شوند – حتی اگر انجام آنها بسیار دشوار و ناراحتکننده باشد. با این فرض در اینجا چندین راهکار برای آموزش انعطاف پذیری و تاب آوری برای خودتان یا فرد مورد علاقهتان که مبتلا به اوتیسم هست، وجود دارد.
۱. روی مهارتهایی که به شما کمک خواهد کرد که در برابر اضطراب یا آشفتگی افراد مبتلا به اوتیسم آرام و حمایتگر باشید، کار کنید:
واقعیت این است که بسیاری از افراد مبتلا به اتیسم ترجیح میدهند کارها را به روش خودشان انجام دهند و هنگامی که با شرایطی مواجه میشوند که نیاز به انعطافپذیری دارد، ممکن است نگران شوند. اگر شما هم با ناراحتی با آنها رفتار کنید شرایط از کنترل خارج میشود و به آشفتگی شدید دو طرف منجر میشود و احتمالاً باعث بازگشت به انجام تکراری قبلی میشود. اگر شما مراقبه، تنفس عمیق و اتخاذ چشمانداز (همدلی) را تمرین کنید به شما کمک میکند که شکیبایی و نگرش مثبت خود را حفظ کنید.
۲. آموزش انعطاف پذیری در محیطهای شخصی یا در جمع دیگران:
تا زمانی که شما فرزندتان را تشویق نکنید که با اولین دوچرخهشان وسط خیابان شلوغ تمرین کنند، شما نباید انعطافپذیری و تابآوری را در وسط مرکز خرید تمرین کنید. خانهی خودتان، یا خانهی دوستی که وضعیت شما را درک میکند میتواند مکان خوبی برای شروع باشد.
۳. پاسخهای مناسب به ناکامی و اضطراب را تمرین کنید و الگو قرار دهید:
بیگمان شما میدانید که هر کسی با ناکامیها روبه رو میشود و باید با واقعیت کنار بیاید. اما کودک مبتلا به اوتیسم ممکن است این را نداند. این سودمند است که از ناکامیهای واقعی یا شبیهسازی شده الگوبرداری کنند و پاسخ های مناسب دهند. برای مثال : وای نه خواراکیهای من تموم شده است و من خیلی ناراحتم. چه کاری باید انجام دهم؟ شاید برای صبحانه به جای آن خوراکیها، نان بخورم. این نانها مورد علاقهی من نیست اما گمان میکنم چیز خوبی باشد. بعدش ز مغازه خوراکی بیشتری خواهم خرید (داستانهای اجتماعی نیز میتوانند به کودکان مبتلا به اتیسم کمک کنند تا برای شراط دشوار آماده شوند).
۴. هنگامی که در شرایطی انعطافپذیر بودن لازم است از طریق فراهم کردن گزینههای راحتالاجرا و واضح به آرامی شروع میکنیم:
تفکر خلاقانه برای همه دشوار است. هنگامی که روی انعطافپذیری کار میکنید این مفید است که با گزینههای مشخصی شروع کنید که از بین آنها انتخاب کند. برای مثال: من خیلی متأسفم برای شام هاتداگی که انتظارش را داشتی نداریم، تو باید ناامید شده باشی، اما به جای آن مرغ سوخاری دوست داری یا همبرگر؟
۵. شرایط محدود و کم خطر را انتخاب کنید که انعطافپذیری را تمرین کنید:
تغییرات شدید برای همه ما سردرگم کننده است. بنابراین شرایطی را انتخاب کنید که برای شما و کودکتان کم خطر باشد (یک ظرف جدید برای شام انتخاب کنید، یک پیراهن متفاوت بپوشید و غیره). اطمینان حاصل کنید که زمان و انرژی کافی برای طی کردن این فرایند را با یکدیگر دارید.
۶. از دیگران را کمک بگیرید که از انعطافپذیری و تابآوری حمایت کنند:
در دنیای واقعی والدین همیشه نمیتوانند حمایتکننده باشند و انعطافپذیری و تابآوری را تسهیل کنند. بنابراین لازم است که از دیگران مانند خواهر برادرهای کودکتان و افراد دیگر استفاده کنید تا بعضی از تمرینها را انجام دهند.
۷. گزینههایی را مهیا کنید که احتمال دارد شما به آنها نیاز داشته باشید:
حتی با امادگی و تمرین، تغییر غیرقابل انتظار میتواند ما را نیز ناخشنود کند. برای این احتمال هر زمانی که میتوانید آماده باشید. به عنوان مثال: شما ممکن است معتقد باشید که کودک آماده است که یک رستوران جدید را امتحان کند یا کمی دیرتر به تخت خواب برود. اما تنوع عوامل از خستگی گرفته تا تحریک حسی بیش از حد منجر به کج خلقی شدید میشود. هنگامی که این اتفاق بیفتد (و خواهد افتاد) یک برنامهی دوم داشته باشید مثل اینکه: ما بیرون غذا خواهیم خورد.
مترجم : نیلوفر قایدی