پیش بینی تاب آوری کودکان (نقش عوامل فردی و بافتی )
پیش بینی تاب آوری کودکان
نقش عوامل فردی و بافتی در پیش بینی تاب آوری کودکان و نوجوانان مراکز شبه خانواده
تاب آوری به عنوان یکی از سازه های روانشناسی مثبت، در گستره پژوهش های روانشناسی جایگاه ویژهای یافته است.
هدف کلی پژوهش حاضر، بررسی نقش ویژگی های فردی و بافتی در پیش بینی تاب آوری کودکان و نوجوانان مقیم در مراکز شبه خانواده بود.
روش:پژوهش حاضر مقطعی-توصیفی و از نوع همبستگی بود.
جامعه آماری این پژوهش را تمامی دختران و پسران سنین نه تا هجده سال(صد و چهل نفر)، مقیم در مراکز شبه خانواده استان اصفهان در سال ۱۳۹۵تشکیل داده اند.
نمونه مورد مطالعه صد نفر از کودکان و نوجوانان مراکز شبه خانواده بودندکه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند.
به منظور جمع آوری داده ها از مقیاس های تاب آوری کودکان و نوجوانان،پرسشنامه دلبستگی به همسالان مقیاس عزت نفس حیطه های خاص(فرم کوتاه)، آزمون ماتریس های پیش رونده ریون و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد.
داده ها با استفاده از آزمون همبستگی و رگرسیون تجزیه و تحلیل شدند.
نتایج نشان داد، متغیرهای دلبستگی به همسالان و عزت نفس پیش بینی کننده های مثبت تاب آوری و مدت زندگی قبلی با مادر، سن پیش بینی کننده منفی تاب آوری کودکان و نوجوانان مراکز شبه خانواده بودند.
متغیر های سن و مدت زندگی قبلی با مادر پیش بینی کننده های مثبت در آسیب پذیری و دلبستگی به همسالان، عزت نفس پیش بینی کننده های منفی آسیب پذیری کودکان و نوجوانان مراکز شبه خانواده بودند.
بحث و نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاضر، علاوه بر کمک به غنای مباحث نظری حوزه تاب آوری، با شناسایی عوامل فردی و بافتی پیش بینی کننده تاب آوری کودکان و نوجوانان مراکز شبه خانواده می تواند برای مراکز و سازمان های حمایتی-درمانی و خدماتی-پذیرای کودکان و نوجوانان بی سرپرست یا بدسرپرست، تاثیر کاربردی قابل توجهی داشته باشد.
نقش عوامل فردی و بافتی در پیش بینی تاب آوری کودکان و نوجوانان مراکز شبه خانواده
شبه خانواده (Pseudofamily) یک مفهوم اجتماعی است که به گروههایی اشاره دارد که شبیه یک خانواده عمل میکنند، اما از نظر قانونی یا زیستشناختی یک خانواده نیستند. این مفهوم میتواند شامل گروههای مختلفی باشد که با هم زندگی میکنند یا روابط نزدیک و طولانیمدت دارند، اما ممکن است از نظر ساختار یا روابط سنتی یک خانواده نباشند.
ویژگیهای شبه خانواده
1. روابط نزدیک: اعضای یک شبه خانواده معمولاً روابط بسیار نزدیک و صمیمی با یکدیگر دارند. این روابط ممکن است بر اساس دوستی، هماتاقی، یا سایر پیوندهای اجتماعی باشد.
2. همزیستی: در بسیاری از موارد، اعضای شبه خانواده با هم زندگی میکنند. این همزیستی میتواند به دلیل شرایط اقتصادی، اجتماعی یا شخصی باشد.
3. حمایت متقابل: اعضای یک شبه خانواده معمولاً از یکدیگر حمایت میکنند. این حمایت میتواند در زمینههای مختلف مانند عاطفی، مالی، یا عملی باشد.
4.ساختار غیرسنتی: شبه خانوادهها ممکن است ساختارهای غیرسنتی داشته باشند. به عنوان مثال، ممکن است شامل چندین نسل نباشد یا روابط بین اعضا بر اساس خونریزی نباشد.
مزایای شبه خانواده
1. حمایت عاطفی: شبه خانوادهها میتوانند منبع مهمی از حمایت عاطفی باشند، به خصوص برای کسانی که از حمایت خانوادگی سنتی برخوردار نیستند.
2. همبستگی اجتماعی: این گروهها میتوانند به افزایش همبستگی اجتماعی کمک کنند و افراد را از احساس تنهایی دور کنند.
3. انعطافپذیری: شبه خانوادهها ممکن است انعطافپذیرتر از خانوادههای سنتی باشند و به افراد اجازه دهند تا در شرایط مختلف زندگی کنند.
4. پشتیبانی در شرایط سخت: در شرایط اقتصادی یا اجتماعی سخت، شبه خانوادهها میتوانند پشتیبانی مهمی برای اعضای خود باشند.
شبه خانوادهها میتوانند نقش مهمی در زندگی افراد ایفا کنند و به عنوان یک منبع حمایت و همبستگی عمل کنند. با این حال، آنها ممکن است با چالشهای خاصی روبرو شوند که به درک و پذیرش بیشتر در جامعه نیاز دارد.
اما شبه خانواده بهزیستی به گروهی از افراد اشاره دارد که با وجود نداشتن رابطه خانوادگی سنتی، به صورت یک واحد اجتماعی و حمایتی عمل میکنند. این مفهوم در جوامع مختلف به دلایل گوناگون شکل میگیرد، از جمله نیاز به حمایت اجتماعی، اقتصادی یا عاطفی. در ادامه به توضیح بیشتر در مورد شبه خانواده بهزیستی میپردازیم.
مفهوم شبه خانواده بهزیستی
شبه خانواده بهزیستی به عنوان یک ساختار اجتماعی غیرسنتی عمل میکند که در آن افراد با هم زندگی میکنند یا به صورت منظم با یکدیگر در تعامل هستند، اما از نظر قانونی یا زیستشناختی با هم مرتبط نیستند. این ساختار میتواند به دلیل نیاز به حمایت مالی، عاطفی یا اجتماعی شکل بگیرد. اعضای این گروه ممکن است از دوستان، هماتاقیها، یا افراد دیگر باشند که به یکدیگر وابسته شدهاند.
بنابر همین گزارش از خانه تاب آوری عوامل فردی موثر بر تاب آوری میتوانند شامل مواردی بقرار زیر باشند :
1. هیجان مثبت: داشتن احساسات و عواطف مثبت مانند شادی، امید و خوشبینی، به افزایش تابآوری افراد کمک میکند.
2. هیجان منفی: داشتن احساسات و عواطف منفی مانند اضطراب، افسردگی و استرس، به کاهش تابآوری افراد منجر میشود.
3. خوشبینی: داشتن نگرش مثبت و خوشبینانه نسبت به آینده، تابآوری افراد را افزایش میدهد
4. ویژگیهای شخصیتی: برخی ویژگیهای شخصیتی مانند انعطافپذیری شناختی، خودکارآمدی و خودتنظیمی، به افزایش تابآوری افراد کمک میکند.
5. سبکهای مقابلهای: استفاده از راهبردهای مقابلهای سازگارانه مانند حل مسئله و جستجوی حمایت اجتماعی، تابآوری افراد را بهبود میبخشد.