رابطه ناظر خیالی و خود افسانه‌ای با تاب آوری
رابطه ناظر خیالی و خود افسانه‌ای با تاب آوری
ناظر خیالی و خود افسانه‌ای با تاب آوری چنانچه دارای ارتباطی باشند در پژوهش حاضر مورد مطالعه قرار گرفته است.
رابطه‌ی پیامدهای خود محوری دوره نوجوانی تحت عناوین؛ ناظر خیالی و خودِ افسانه‌ای، با تاب‌آوری، که بیانگر سازگاری با موقعیت‌های پر استرس و خطرناک است، موضوع اصلی این پژوهش است .
روش: شرکت‌کنندگان پژوهش شامل ۶۶۰ دانش آموز ( ۳۵۹، دختر و ۳۰۱، پسر) سال سوم دبیرستان‌های شهر شیراز بودند.
به منظور اندازه‌گیری متغیرهای پژوهش، از پرسشنامه‌ی ناظرِخیالی لاپسلی، مقیاس جدید خودِ افسانه‌ای لاپسلی و همکارانش(شامل سه زیر مقیاس قادر مطلق، منحصر به فرد بودن و آسیب ناپذیری) و مقیاس تاب‌آوری فرایبورگ و همکارانش (شامل پنج بعد: شایستگی فردی، شایستگی اجتماعی، انسجام خانوادگی،حمایت اجتماعی و ساختار فردی) استفاده شد.
اعتبار ابزارهای مذکور، به روش آلفای کرونباخ و روایی آن‌ها از طریق تحلیل عاملی، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از اعتبار و روایی ابزارهای پژوهش بود. به منظور تعیین قدرت پیش‌بینی ناظرِ خیالی و و زیر مقیاس‌های خودِ افسانه‌ای، برای هر یک از ابعاد تاب‌آوری، از رگرسیون چند‌گانه به روش همزمان استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد بعد قادر مطلق پیش‌بینی‌کننده‌ی قوی و خوبی برای تمام ابعاد تاب آوری ( شایستگی فردی، شایستگی اجتماعی، انسجام خانوادگی، حمایت اجتماعی و ساختارفردی ) بود. بعلاوه بعد آسیب ناپذیری پیش‌بینی کننده منفی و معناداری برای حمایت اجتماعی و انسجام خانوادگی است.
همچنین بعد منحصر به فرد بودن تنها توانسته است پیش‌بینی‌کننده‌ی منفی و معناداری برای حمایت اجتماعی و ساختار فردی باشد.
افزون بر آن ناظر خیالی، بعد شایستگی اجتماعی، حمایت اجتماعی، را به طور مثبت و معناداری پیش‌بینی می‌کند.
نتیجه‌گیری: در مجموع یافته‌های پژوهش حاضر شواهد مطلوبی در جهت تائید مدل خود محوری لاپسلی فراهم آورد . بر اساس نتایج به دست آمده می‌توان نتیجه گرفت که خود محوری دوره نوجوانی در برخی ابعاد دارای پیامدهای سازگارانه می‌باشد.
رابطه ناظر خیالی و خود افسانه‌ای با تاب آوری
ناظر خیالی یک مرحله طبیعی از رشد روانی در نوجوانی است که با خودآگاهی و توجه به رفتارهای اجتماعی همراه است. این حالت می‌تواند هم مثبت و هم منفی باشد؛ از یک سو، ممکن است باعث افزایش حساسیت اجتماعی شود و از سوی دیگر، ممکن است منجر به اضطراب و نگرانی‌های بی‌مورد گردد.
ناظر خیالی مفهومی است که به‌ویژه در روانشناسی و فلسفه رشد کودکان و نوجوانان مورد توجه قرار می‌گیرد. این مفهوم به حالتی اشاره دارد که در آن فرد تصور می‌کند دیگران به همان اندازه که او به رفتارهای خود توجه دارد، به او توجه می‌کنند. این نوع خودآگاهی معمولاً در دوران نوجوانی بیشتر دیده می‌شود و می‌تواند بر روی رفتارها و احساسات فرد تأثیر بگذارد.
این پدیده که شما به آن اشاره می‌کنید، در روانشناسی به عنوان **”تأثیر ناظر خیالی”** (Imaginary Audience Effect) شناخته می‌شود. این مفهوم بخشی از نظریه رشد شناختی ژان پیاژه است و بیشتر در نوجوانان دیده می‌شود، اگرچه ممکن است در بزرگسالان نیز به صورت خفیف‌تر وجود داشته باشد.
تأثیر ناظر خیالی به این معناست که فرد تصور می‌کند دیگران به طور مداوم به او توجه دارند و رفتارش را زیر نظر دارند، در حالی که در واقعیت این طور نیست. این احساس می‌تواند منجر به خودآگاهی بیش از حد، اضطراب اجتماعی یا تغییر رفتار فرد به منظور جلب توجه یا تأیید دیگران شود.
به عنوان مثال، یک نوجوان ممکن است فکر کند که همه اطرافیانش متوجه کوچک‌ترین جزئیات ظاهری یا رفتاری او هستند، در حالی که در واقع دیگران ممکن است اصلاً به این جزئیات توجه نکنند.
این پدیده معمولاً با رشد شناختی و افزایش توانایی درک دیدگاه دیگران (نظریه ذهن) کاهش می‌یابد، اما در برخی افراد ممکن است تا بزرگسالی نیز ادامه یابد.
