رابطه بین تاب آوری و فرسودگی شغلی پرستاران
رابطه بین تاب آوری و فرسودگی شغلی پرستاران
فرسودگی شغلی یکی از عوامل اساسی در کاهش کارآیی و از دست رفتن نیروی انسانی و ایجاد عوارض جسمی و روانی است.
ویژگی‌های شخصیتی همچون تاب آوری به عنوان حائلی در برابر وقایع استرس‌زا و مشکلات روانی ناشی از کار از جمله فرسودگی شغلی است.
با توجه به اهمیت نقش پرستاران در سیستم خدمات بهداشتی- درمانی، این تحقیق به بررسی رابطه این دو متغیر می پردازد.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی- همبستگی بر روی ۳۰۴ نفر از پرستاران شاغل در بیمارستان های شهر تهران انجام شد که در سال ۱۳۸۹ مشغول به‌کار بوده اند و به طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و به پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش(MBI)، پرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون(CD-RISC) و پرسشنامه مشخصات دموگرافیک پاسخ دادند.
برای تجزیه و تحلیل آماری از نرم افزار آماری SPSS- 18 استفاده شد.به منظور تبیین رابطه تاب آوری و فرسودگی شغلی ازروش همبستگی استفاده شد.
یافته‌ها: براساس یافته های پژوهش، ۶/۳۲درصد از پرستاران، فراوانی و ۹/۹درصد شدت خستگی عاطفی را در حد بالا، در مولفه فراوانی و شدت مسخ شخصیت، به ترتیب ۷/۲۵درصد و ۱/۱۸درصد پرستاران در حد بال ، ۱/۴۲ درصد، مولفه فراوانی و ۹/۶۰ درصد شدت عدم موفقیت فردی را در حد بالا تجربه کرده بودند. همچنین این فرضیه که بین فرسودگی شغلی و تاب آوری پرستاران رابطه معنی‌دار وجود دارد، در سطح ۰۱/۰ تایید شد.
نتیجه‌گیری: با توجه به‌اینکه تاب آوری یکی از عوامل پیش بینی‌کننده فرسودگی شغلی است،
پیشنهاد می‌شود مهارت‌های افزاینده تاب آوری از طریق تشکیل کارگاه‌های شناخت و ارتقای تاب آوری به پرستاران آموزش داده شود.
رابطه بین تاب آوری و فرسودگی شغلی پرستاران
فرسودگی شغلی یا “occupational burnout” به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن فرد به دلیل فشارهای مداوم و استرس‌های شغلی، احساس خستگی عمیق و عدم توانایی برای ادامه کار را تجربه می‌کند.
این وضعیت می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند: عوامل فردی و عوامل سازمانی.
عوامل فردی
عوامل فردی شامل ویژگی‌های شخصیتی، سبک زندگی و توانایی‌های فرد در مدیریت استرس هستند.
افرادی که دارای ویژگی‌های شخصیتی مانند کمال‌گرایی یا حساسیت بالا هستند، بیشتر در معرض فرسودگی شغلی قرار دارند. همچنین، عدم تعادل بین کار و زندگی شخصی نیز می‌تواند به این وضعیت منجر شود. افرادی که ساعات طولانی کار می‌کنند و زمان کافی برای استراحت ندارند، بیشتر در معرض خطر فرسودگی هستند.
عوامل سازمانی
عوامل سازمانی شامل شرایط کاری، فرهنگ سازمانی و نوع مدیریت هستند.
محیط‌های کاری با فشار بالا، عدم حمایت از سوی مدیریت و عدم وجود منابع کافی برای انجام کارها می‌تواند به فرسودگی شغلی دامن بزند. همچنین، عدم وضوح در نقش‌ها و انتظارات شغلی نیز می‌تواند موجب افزایش استرس و در نتیجه فرسودگی شود.
علائم فرسودگی شغلی
فرسودگی شغلی می‌تواند با علائم مختلفی همراه باشد که شامل موارد زیر است:
-خستگی عاطفی: احساس خستگی و عدم انرژی برای انجام کارها.
– کاهش عملکرد: احساس عدم توانایی در انجام وظایف شغلی.
-احساس بی‌معنایی: احساس اینکه کار فرد بی‌فایده یا بی‌معنا است.
– مشکلات جسمانی: سردرد، مشکلات خواب و سایر علائم جسمانی.
پیشگیری و مدیریت
مدیریت فرسودگی شغلی نیازمند اقداماتی از سوی فرد و سازمان است. افراد می‌توانند با ایجاد تعادل بین کار و زندگی شخصی، تمرینات ورزشی منظم، و استفاده از تکنیک‌های مدیریت استرس، از بروز این وضعیت جلوگیری کنند. از سوی دیگر، سازمان‌ها باید محیط‌های کاری حمایتی ایجاد کنند، منابع لازم را فراهم کنند و به کارکنان آموزش دهند تا بتوانند با استرس‌های شغلی بهتر کنار بیایند.
در نهایت، فرسودگی شغلی یک مشکل جدی است که نیازمند توجه ویژه از سوی افراد و سازمان‌هاست تا از عواقب منفی آن جلوگیری شود.
میزان خستگی مفرط شغلی در میان پرستاران و پیراپزشکان و البته پزشکان ، هم به لحاظ شیوع و هم اندازه آن، رو به تزاید است .
این مساله موضوع کتاب پرشک تاب آور است که توسط دکتر محمدرضا مقدسی و عفت جیدری ترمه و انتشارات رشد آن را منتشر کرده است
دلایل زیادی برای فرسودگی و خستگی مفرط پرستاران مورد توه قرار گرفته که میتوان به جمله کاغذبازی، نبود استقلال، گزارشهای پزشکی الکترونیکی، و تغییرات اساسی روزافزون در تامین مراقبتهای پزشکی اشاره کرد.